تحلیل تاریخی عوامل مؤثر بر شکل‌دهی حیات اجتماعی شهر در عصر تیموریان

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 214

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-30-48_002

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1400

چکیده مقاله:

تیموریان زندگی شهری را ارج می‌نهادند و در زمینۀ شکوفا کردن شهرها و رونق دادن به جنبه­های گوناگون زندگی شهری کوشا بودند. شهرها کارکرد اجتماعی مهمی داشتند و طبقات و گروه­های مختلف اجتماعی در آنها فعال بودند. بنابراین حیات اجتماعی شهر در عصر تیموریان، به مسئله­ای مهم تبدیل می­شود. در نوشتار حاضر تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که حیات اجتماعی شهر در عصر تیموریان چگونه بود و کدام عوامل و عناصر در شکل دادن به آن نقش داشتند؟ فرضیۀ مورد ادعای پژوهش حاضر این است که تیموریان و برخی طبقات و گروه‌های اجتماعی، در کنار مناسبات اجتماعی، پویایی اجتماعی شهرهای مهم را امکانپذیر کردند. هدف این نوشتار تحلیل تاریخی حیات اجتماعی شهر در عصر تیموریان است. بر همین اساس، کوشش شده است دیدگاه تیموریان نسبت به شهر و زندگی شهری بررسی شود. همچنین مهم­ترین گروه­ها و طبقات اجتماعی مؤثر بر حیات اجتماعی شهر معرفی شوند و به مناسبات اجتماعی شهرنشینان اشاره شود. نتیجۀ پژوهش نشان می­دهد که تیموریان در رونق دادن به حیات اجتماعی شهرها مؤثر بودند. شهرهای مهم قلمرو آنها شکوفا شده بود و کانون­های مهم تجمع جمعیت شدند. همچنین انواع فعالیت­های اقتصادی، فرهنگی و مناسبات اجتماعی در آنها گسترش یافت. این‌گونه بود که این شهرها از پویایی و سَرزندگی اجتماعی برخوردار شدند.

کلیدواژه ها:

تیموریان ، شهر ، حیات اجتماعی ، گروه‌ها و طبقات اجتماعی ، مناسبات اجتماعی

نویسندگان

کامبیز امیراسمی

دانشجوی دکترا گروه تاریخ دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه اصفهان شهر اصفهان کشورایران

ابوالحسن فیاض انوش

دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران

فریدون الهیاری

استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذ ...
  • - ابن‌عربشاه دمشقی، احمدبن محمدبن عبدالله (1373)، زندگی شگفت­آور تیمور، ...
  • - اشرف، احمد و علی بنوعزیزی (1393)، طبقات اجتماعی دولت ...
  • - الشیخلی، صباح ابراهیم سعید (1362)، اصناف در عصر عباسی، ...
  • - سفرنامه­های ونیزیان در ایران (1349) ترجمه منوچهر امیری، تهران: ...
  • - براون، ادوارد (1339)، تاریخ ادبیات ایران، ترجمۀ علی‌اصغر حکمت، ...
  • - جعفری، جعفربن محمدبن حسن (1343)، تاریخ یزد، تصحیح ایرج ...
  • - ............................................................. (1393)، تاریج جعفری یا تاریخ کبیر: بخش تاریخ ...
  • - جوادی، حسن (مرداد و شهریور 1352)، «ایران از نظر ...
  • - حافظ‌ابرو، شهاب‌الدین عبدالله‌بن‌ لطف‌الله (1370)، جغرافیای تاریخی خراسان در ...
  • - .............................................................. (1372). زبدۀ التواریخ، تصحیح سید کمال حاج سیدجوادی، ...
  • - حسینی تربتی، ابوطالب (1342)، تزوکات تیموری، تهران: کتاب فروشی ...
  • - خوافی، فصیح احمدبن جلال‌الدین محمد (1339)، مجمل فصیحی، تصحیح ...
  • - خواندمیر، غیاث‌الدین‌بن همام‌الدین (2535)، دستور الوزراء، تصحیح سعید نفیسی، ...
  • - ................................................................. (1362)، تاریخ حبیب ­السیر، زیر نظر محمد دبیر ...
  • - خوندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین (1372)، مآثر الملوک، تصحیح میرهاشم ...
  • - دوانی، جلال­الدین (1393)، اخلاق جلالی، تصحیح عبدالله مسعودی آرانی، ...
  • - دوغلات، میرزا محمدحیدر (1383)، تاریخ رشیدی، تصحیح عباسقلی غفاری‌فرد، ...
  • - راقم سمرقندی، میر سید شریف (1380)، تاریخ راقم، به ...
  • سلطان حسین بایقرا و حیات اقتصادی خراسان [مقاله ژورنالی]
  • - روملو، حسن‌بیک (1384)، احسن التواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوائی، ...
  • - زرین‌کوب، عبدالحسین (1378)، ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر، چاپ ...
  • - زمچی ­اسفزاری، معین‌الدین محمد (1338)، روضات الجنات فی اوصاف ...
  • - سمائی دستجردی، معصومه، فریدون الهیاری و اصغر فروغی ابری ...
  • - سمرقندی، دولتشاه (1382)، تذکرۀ الشعرا، تصحیح ادوارد براون، تهران: ...
  • - سمرقندی، کمال‌الدین عبدالرزاق (1383)، مطلع سعدین و مجمع بحرین، ...
  • - سیفی ‌بخاری (1366)، «صنایع ‌البدایع»، به کوشش نجیب مایل ...
  • - شامی، موانا نظام‌الدین عبدالواسع (1363)، ظفرنامه یا تاریخ فتوحات ...
  • - شجاع (2535)، انیس الناس، تصحیح ایرج افشار، تهران: بنگاه ...
  • - شیلت برگر، یوهان (1396)، سفرنامه یوهان شیلت برگر، ترجمة ...
  • - صفی، مولانا فخرالدین علی (1336)، لطائف الطوایف، به اهتمام ...
  • - عنبری، مرضیه و انور خالندی (تابستان 1391)، «بررسی مسأله ...
  • - کاتب یزدی، احمدبن حسین‌بن علی (1386)، تاریخ جدید یزد، ...
  • - کاظمینی، کاظم (1343)، نقش پهلوانی و نهضت عیاری در ...
  • - کلاویخو، روی گونزالس (1337)، سفرنامه کلاویخو، ترجمۀ مسعود رجب­نیا، ...
  • - کیوانی، مهدی (1379)، «اصناف»، دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی، ج9، ...
  • - ......................... (1392)، پیشه­وران و زندگی صنفی آنان در عهد ...
  • - گروسه، رنه (1365)، امپراطوری صحرانوردان، ترجمۀ عبدالحسین میکده، تهران: ...
  • - لمبتن، آن (1392). تداوم و تحول در تاریخ میانۀ ...
  • - مجهول المؤلف (1350)، عالم‌آرای صفوی، به کوشش یدالله شکری، ...
  • - مجهول المؤلف (1388)، چهارده رساله در باب فتوت و ...
  • - مستوفی بافقی، محمدمفید (1340)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج ...
  • - .............................................. (1342)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، ج1، ...
  • - مؤید ثابتی، علی (1346)، اسناد و نامه­های تاریخی از ...
  • - معین الفقراء، احمدبن محمود (1370)، تاریخ ملازاده: در ذکر ...
  • - میرجعفری، حسین، محمدکریم یوسف‌جمالی و داریوش موگوئی (پاییز و ...
  • - میرخواند، محمدبن خاوندشاه (1380)، تاریخ روضۀ الصفا، تصحیح جمشید ...
  • - نجم رازی، عبدالله‌بن محمد (1389)، مرصاد العباد، به اهتمام ...
  • - نخجوانی، محمدبن هندوشاه (1976)، دستور الکاتب فی تعیین المراتب، ...
  • - نطنزی، معین‌الدین (1383)، منتخب التواریخ معینی، به اهتمام پروین ...
  • - نظامی باخرزی، عبدالواسع (1371)، مقامات جامی؛ گوشه‌هایی از تاریخ ...
  • - نوائی، عبدالحسین (1370)، اسناد و مکاتبات تاریخی ایران از ...
  • - ................................ (1379)، رجال کتاب حبیب السیر، تهران: انجمن آثار ...
  • - واصفی، زین‌الدین محمود (1349)، بدایع ‌الوقایع، تصحیح الکساندر بلدورف، ...
  • - واعظ، سید اصیل‌الدین عبدالله (1351)، مقصد الاقبال سلطانیه و ...
  • - واعظ کاشفی سبزواری، مولانا حسین (1350)، فتوت‌نامة سلطانی، به ...
  • - واعظ کاشفی، مولانا فخرالدین علی‌بن حسین (2536)، رشحات عین ...
  • - واله اصفهانی قزوینی، محمدیوسف (1379)، خلد برین (روضه‌های ششم ...
  • - یارشاطر، احسان (1383)، شعر فارسی در عهد شاهرخ، تهران: ...
  • - یزدی، شرف‌الدین علی (1387)، ظفرنامه، تصحیح سید سعید میرمحمدصادق ...
  • - یوسف‌جمالی، محمدکریم، حسین میرجعفری و اعظم کلانتر (بهار و ...
  • List of sources with English handwriting   ...
  •  -       Afṣaḥzādeh, A‘lā ḵān (1378 Š.), Naqd va Barrasī Āṯār ...
  • -       Ašraf, Aḥmad; ‘Alī Banū ‘Azīzī (1393 Š.), Ṭabaqāt-e Eĵtimā‘ī-e ...
  • -       ‘Anbarī, Marżīa; Anvar ḵālidī (1391 Š.), “Barrsī-e Masala-ye Vaqf ...
  • -       ‘Ālam Ārāye Ṣafavī (1350 Š.), , edited by Yadallāh ...
  • -       Čahārdah Risāla dar bāb-e Fotowat va Aṣnāf, (1388 Š.), ...
  • -       Davānī, Ĵalāl al-Dīn (1393 Š.), Aḵlāq-e Ĵalālī, edited by ...
  • -       Doḡlāt, Mīrzā Moḥammad ḥaydar (1383 Š.), Tārīḵ-e Rašīdī, edited ...
  • -       Ebn ‘Arabšāh Damišqī, Aḥmad b. Moḥammad b. ‘Abdallāh (1371 ...
  • -       Ĵa’farī, Ĵarfar b. Moḥammad b. Ḥasan (1343 Š.), Tārīḵe- ...
  • -       Ĵa’farī, Ĵarfar b. Moḥammad b. Ḥasan (1393 Š.), Tārīḵ-e ...
  • -       Al-Šaiḵalī, Ṣabāḥ Ebrāhīm Sa’īd (1362 Š.), Aṣnāf dar ‘Aṣr-e ...
  • -       Ḥafiẓ Abrū, Šahāb al-Dīn ‘Abdallāh b. Loṭfallāh (1370 Š.), ...
  • -       Ḥafiẓ Abrū, Šahāb al-Dīn ‘Abdallāh b. Loṭfallāh (1372 Š.), ...
  • -       Ḥosaynī Torbatī, Abūṭālib (1342 s.), Tazūkāt-e Taymūrī, Tehran: Asadī. ...
  • -       Ĵavādī, Ḥasan (1352 Š.), “Īrān az Naẓar-e Sayāḥān-e Orūpāīī-e ...
  • -       Kayvānī, Mahdī (1379 Š.), “Aṣnāf”, Daerat al-Ma’ārif-e Bozorg-e Eslāmī, ...
  • -       Kātib Yazdī, Ahmad b. Ḥosayn b. ‘Alī (1386 Š.), ...
  • -       Kāẓemainī, Kāẓem (1343 Š.), Naqš-e Pahlavānī va Nihżat-e ‘Ayyārī ...
  • -       Ḵāfī, Faṣīḥ Aḥmad b. Ĵalāl al-Dīn Moḥammad (1339 Š.), ...
  • -       Ḵāndmīr, Ḡīāṯ al-Dīn b. Himām al-Din (1355 Š.), Dastūr ...
  • -       Ḵāndmīr, Ḡīāṯ al-Dīn b. Himām al-Din (1372 Š.), Māṯir ...
  • -       Ḵāndmīr, Ḡīāṯ al-Dīn b. Himām al-Din (1362 Š.), Tārīḵ-e ...
  • -       Maoyid Ṯābetī, ‘Alī (1346 Š.), Asnād va Nāmahā-ye Tārīḵ- ...
  • -       Mīr ĵafarī, Ḥosayn; Moḥammad Karīm Yūsefĵamālī; Dāryūš Mūgoīī (1394 ...
  • -       Mir Ḵānd, Moḥammad b. ḵāvand Šāh (1380 Š.), Tārīḵ-e ...
  • -       Mo‘īn al-Foqarā, Aḥmad b. Maḥmūd (1370 Š.), Tārīḵ-e Mollāzadah: ...
  • -       Mostawfī, Bāfqī, Moḥammad Mofīd (1340 Š.), Ĵām’e Mofīdī, edited ...
  • -       Mostawfī, Bāfqī, Moḥammad Mofīd (1342 Š.), Ĵām’e Mofīdī, edited ...
  • -       Naĵm rāzī, ‘Abdallāh b. Moḥammad (1389 Š.), Mirṣād al-‘Ebād, ...
  • -       Naḵĵavānī, Moḥammad b. Hindūšāh (1976), Dastūr al-Kātib Fi Ta’īīn ...
  • -       Naṭanzī, Mo’īn al-Dīn (1383 Š.), Montaḵab al-Tavārīḵ-e Mo’īnī, edited ...
  • -       Navāīī, ‘Abd al-Ḥosayn (1370 Š.), Asnād va Mokātibāt-e Tārīḵ-e ...
  • -       Navāīī, ‘Abd al-Ḥosayn (1379 Š.), Riĵāl-e Kitāb-e Ḥabīb al-Sīar, ...
  • -       Niẓāmī Bāḵarzī, ‘Abd al-Vāsi’e (1371 š.), Maqāmāt-e Ĵāmī; Gūšahā-īī ...
  • -       Raḥmatī, Moḥsen; Fāṭima Yūsefvand (1392 Š.), “Slṭān Ḥosay Bayqarā ...
  • -       Rāqim Samarqnadī, Mīr Sayyed Šarīf (1380 Š.), Tārīk-e Rāqim, ...
  • -       Rūmlū, Ḥasan bayg (1384 Š.), Aḥsan al-Tavārīk, edited by ...
  • -       Samāīī Dastĵirdī, Ma’ṣūma; Feraydūn Allāhyārī; Aṣḡar Forūḡī Abrī (1395 ...
  • -       Samarqandī, Kamāl al-Dīn ‘Abd al-Razāq (1383 Š.), Maṭla’ Sa’dayn ...
  • -       Samarqnadī, Dawlatšāh (1382 Š.), Taẕkarat al-Šo‘arā, edited by Edward ...
  • -       Sayfī Boḵārī (1366 Š.), “Ṣanāy’e al-Badāy’e”, edited by Naĵīb ...
  • -       Ṣafī, Mawlānā Faḵr al-Dīn ‘Alī (1336 Š.), Laṭāif al-Ṭavāif, ...
  • -       Šāmī, Mawlānā Niẓām al-Dīn ‘Abd al-Vāsi’ (1363 Š.), Ẓafarnāma ...
  • -       Šoĵā’ (1355 Š.), Anīs al-Nās, edited by Īraĵ Afšār, ...
  • -       Vā’eẓ, Sayyed Aṣīl al-Dīn ‘Abdallāh (1351 Š.), Maqṣad al-Eqbāl ...
  • -       Vā’eẓ Kāšifī Sabzivārī, Mawlānā Ḥosayn (1350 Š.), Fotovatnāma-ye Solṭānī, ...
  • -       Vā’eẓ Kāšifī Sabzivārī, Mawlānā Ḥosayn (1356 Š.), Rašaḥāt ‘Ain ...
  • -       Vāleh Eṣfahānī Qazvīnī, Moḥammad Yūsef (1379 Š.), ḵold-e Barīn ...
  • -       Vāṣifī, Zayn al-Dīn Maḥmūd (1349 Š.), Badāy’e al-Vaqāy’e edited ...
  • -       Yāršāṭir, Eḥsān (1383 Š.), Ši’r-e Fārsī dar ‘Ahd-e Šāhroḵ, ...
  • -       Yazdī, Šaraf al-Dīn ‘Alī (1387 Š.), Ẓafarnāma, edited by ...
  • -       Yusefĵamālī, Moḥammad Karīm; Ḥosayn Mīr Ĵafarī; A’ẓam Kalāntar (1394 ...
  • -       Zamčī Esfazārī, Mo‘īn al-Dīn Moḥammad (1338 Š.), Rawżāt al-Ĵanāt ...
  • -       ZarrīnKūb, ‘Abd al-Ḥosayn (1378 Š.), Arziš-e Mīrāṯ-e Ṣūfīya, Tehran: ...
  • English Sources ...
  • -       Browne, Edward G. (2009), A Literary History of Persia, ...
  • -       Clavijo, Ruy González de (2018), Narrative of the Embassy ...
  • -       Grousset, Rene (1948), L’emipre des Steppes Attila, Gengis Khan, ...
  • -       Keyvani, Mehdi (1982), Artisans and Guild Life in the ...
  • -       Lambton, Ann K. S. (1988), Continuity and Change in ...
  • -       Schiltberger, Johann; Klaus Schwanitz (2019), Schiltberger: From the Battle ...
  • -       Thomas, William; S. A. Roy; Lord Stanley of Alderley ...
  • نمایش کامل مراجع