ارزیابی واکنش سیلیسی قلیایی سنگدانه های معادن شن و ماسه تهران با استفاده از آزمایش پتروگرافی و انطباق آن با نتایج آزمایش ملات منشوری تسریع شده

سنگدانه ها، مجموعه ای از قطعات سنگی معدنی هستند. یکی از مهمترین کاربردهای آنها استفاده در تهیه بتن می باشد که بسیاری از ویژگی های فیزیکی،شیمیایی و مکانیکی بتن به سنگدانه ها ارتباط دارد. این پژوهش برای تأیید این موضوع طراحی شد که واکنش سنگدانه ها، عامل اصلی خرابی بتن می باشد. درهمین راستا واکنش سیلیسی- قلیایی سنگدانه های بتن، از نقطه نظر زمین شناسی و تعیین کانی شناسی سنگدانه ها و شناسایی سنگدانه های مستعد واکنش قلیایی با استفاده از سنگدانه های چند معدن شن و ماسه تهران مورد بررسی پتروگرافی قرار گرفت. همچنین به منظور دستیابی به عملکرد واقعی سنگدانه ها، آزمایشمنشور ملات تسریع شده مطابق با استاندارد ASTM C1260 نیز انجام پذیرفت. هدف از این مقاله، انطباق نتایج پتروگرافی سنگدانه ها با نتایج تسریع شدهمی باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد وجود کانی های مضر از جمله سیلیس های میکروکریستالین، انواع مختلف توف سیلیسی، زئولیتی، کربناته وآندزیتی، سنگ آهک سیلیسی و سیلیسی بودن زمینه برخی از سنگدانه ها، نشان دهنده نامرغوب بودن این سنگدانه ها است که در صورت استفاده، موجب انبساط و تورم بتن و در نهایت گسیختگی سازه خواهد شد. همچنین نتایج به دست آمده از آزمایش ASTM C1260، میانگین انبساط 14 روزه منشورهای ساخته شده برای سنگدانه های شن معدن شماره 1، برابر با 0.225 و برای ماسه برابر با 0.206 است که در هر دو نوع بزرگتر از حد 0.2 ذکر شده در متن استاندارد می باشد. همچنین برای سنگدانه های شن معدن شماره 2، برابر با 0.241 و برای ماسه برابر با 0.152 است که این مقدار برای شن بیشتر از حد 0.2 ذکر شده در متن استاندارد می باشد، ولی برای ماسه در حد بین 0.1 و 0.2 بوده که دارای پتانسیل فعال می باشد که این نتایج تأییدی بر صحت نتایج و اهمیت انجام آزمایش پتروگرافی به منظور انتخاب مصالح مناسب با صرف هزینه کم در مدت زمان کوتاه قبل از اجرای طرح اختلاط بتن است.

کلیدواژه ها:

سنگدانه ، واکنش قلیایی بتن ، آزمایش پتروگرافی ASTM C295 ، آزمایش ASTM C1260 ، معادن شن و ماسه