بررسی پرخاشگری و خشونت در فوتبال و ارائه راهکارهای پیشگیرانه و کنترلی

هدف از این گزارش، تحلیل مسئله اجتماعی پرخاشگری و خشونت در فوتبال ایران است تا با تکیه بر یافته های پژوهشی صورت گرفته، مطالعه اسناد مربوطه، مشاهدات عینی، آرای صاحبنظران و استنباط کارشناسی ضمن علتیابی موضوع، راهکارهای پیشگیرانه و کنترلی ارائه شود. مطالعه پرخاشگری، خشونت و حوادث استادیوم های فوتبال کشور در دو دهه گذشته به ویژه در یک سال اخیر، نشانگر آن است که سومدیریت در برگزاری مسابقات و فضای روانی تماشاگران دو عامل اصلی خشونت و پرخاشگری در فوتبال ایران است.
عوامل زمینه ای رویدادها و مسابقات شامل جو رسانهای و مداخلات مربوط، زمینه فرهنگی و اجتماعی جامعه، تعارض و تقابل درونی و بیرونی باشگاه ها و نگرش متقابل هواداران است. عوامل مدیریتی رویداد مبتنی بر مدیریت برگزاری و میزبانی مسابقات، سیستم و جو امنیتی، کیفیت امکانات و خدمات ارائه شده، مدیریت جمعیت، استقرار و تردد تماشاگران و نیز عملکرد داوری و نظارت، جو بازی و اتفاقات ناشی از رفتارهای کادر فنی و بازیکنان و تماشاگران و عملکرد ورزشی باشگاه هاست. به نظر می رسد، نقش عوامل مدیریتی در ظهور و بروز یا کنترل و پیشگیری از خشونت و پرخاشگری هواداران و تماشاگران پررنگتر است؛ این امر عمدتا ریشه در فضای ذهنی تماشاگران (که خود ناشی از تحریکات پیش از مسابقه، خستگی ذهنی و جسمی تماشاگران به دلیل اطاله زمان حضور در استادیوم و فقدان امکانات تسهیلات و زیرساختهای رفاهی مربوطه است)، سومدیریت در برگزاری رویداد و نحوه کنش عوامل سابقه از قبیل بازیکنان، مربیان و داوران دارد و مجموع این عوامل تماشاگران را مستعد بروز رفتارهای پرخاشگرانه و آشوب طلبانه می کند. در همین راستا بروز پرخاشگری و خشونت از سوی تماشاگران، هواداران، بازیکنان، مربیان و حتی داوران به شکل کنش های اولیه بر واکنش هواداران و تماشاگران تاثیر می گذارد. کنش های اولیه شامل شعارهای هنجارشکنانه، فحاشی، پرتاب اشیا از سوی تماشاگران، شکستن صندلی های ورزشگاهها و تخریب سکوها، آسیب به تاسیسات و تجهیزات ورزشگاه ها، شکستن شیشه های اتوبوس ها و تخریب آنها، درگیری فیزیکی تماشاگران، بازیکنان و کادر فنی، مصدومیت تماشاگران و کشته شدن آنها در ورزشگاههاست و پیامدهای ثانویه رفتاری مشتمل بر تعارض قومیتی، دوقطبی های اجتماعی، دگرگونی ارزش ها، توسعه بی تفاوتی، تقویت زیاده خواهی، توهین و تحریک و توجیه نگرش منفی است که این موارد به نوبه خود اثر تشدیدی بر بروز کنش های اولیه اعمال می کنند. بر این اساس، برای عملیاتی کردن مدیریت پیشگیری و کنترل پرخاشگری و خشونت در فوتبال، راهکارهایی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

خشونت ، فوتبال ، راهکارهای پیشگیرانه و کنترلی