بررسی تغییرات ترکیبات کربوهیدراتی، فنلی و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در حذف خواب جوانه‌های جانبی گردوی ایرانی (Juglans regia L.) تحت تیمارهای مختلف سرمادهی

هدف از این پژوهش مطالعه اثر تیمار ساعات مختلف سرمادهی بر حذف خواب جوانه‌های جانبی گردو، متابولیسم کربوهیدرات‌ها، محتوای ترکیبات فنلی و فعالیت پراکسیداز محلول، دیواره‌ای و پلی‌فنل اکسیداز بود. در این راستا شاخه‌های یک‌ساله درختان 10 ساله‌ روستای زیارت (از توابع شهرستان گرگان)، پس از خزان برگ‌ها به‌صورت تصادفی جمع‌آوری و به قطعات 9 سانتی‌متری حاوی یک جوانه جانبی تقسیم و در دمای 1±4 درجه سانتی‌گراد تحت زمان‌های مختلف (0، 700، 1400 ساعت) قرار گرفتند و سپس در شرایط القایی شکوفایی جوانه (2±25 درجه سانتی‌گراد، فتوپریود 12 ساعت نور 12 ساعت تاریکی و شدت نور سفید فلورسانت µ mol m-2 s-120) واقع شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای 700 و 1400 ساعت سرمادهی، درصد و سرعت حذف خواب را در جوانه‌های جانبی گردوی ایرانی در مقایسه با شاهد به شکل معنی‌داری افزایش و زمان آغاز شکوفایی را کاهش داد. همچنین سرمادهی سبب تجزیه نشاسته و قندهای غیراحیایی و افزایش قندهای احیایی شد که با افزایش درصد حذف خواب جوانه ارتباط مثبت و معنی‌داری داشت. محتوای فنل‌ها، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز محلول و دیواره‌ای تا 700 ساعت و فعالیت آنزیم پلی‌فنل اکسیداز تا 1400 ساعت سرمادهی نسبت به شاهد افزایش یافت. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می‌رسد در ساعات طولانی تر سرما دهی  افزایش قندهای احیایی انرژی مورد نیاز جهت حذف خواب جوانه را تامین کرده و افزایش فنل کل و فعالیت پراکسیداز محلول و دیواره‌ای منجر به کاهش تنش اکسیداتیو و ایجاد تحمل سرما شد. به علاوه، افزایش فعالیت پلی فنل اکسیداز، نیز حذف فنل‌های بازدارنده و ساخت فنل‌های آنتی‌اکسیداتیو را در پی داشت که در نهایت این فرایندها به موازات هم منجر به حذف خواب در ساعات بالای سرما دهی جوانه‌های گردوی ایرانی شدند.

کلیدواژه ها:

سرمادهی ، حذف خواب ، شرایط القایی شکوفایی جوانه ، فعالیت آنزیمی ، متابولیسم کربوهیدرات