ارزیابی ریسک سرطان‌زایی و غیرسرطان‌زایی فلزات سنگین در شبکه توزیع آب شرب شهر زابل

مقدمه وجود­ فلزات سنگین در آب شرب تهدیدی جدی برای سلامتی مصرف­کنندگان به لحاظ احتمال ابتلا به انواع بیماری­های مرتبط با مصرف آب آلوده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ریسک سرطان­زایی و غیر­سرطان­زایی فلزات سنگین در شبکه توزیع آب شرب شهر زابل انجام شد. مواد و روش­ها در این مطالعه توصیفی- مقطعی، تعداد 50 نمونه­ از نقاط مختلف شبکه آبرسانی شهر زابل در فصل زمستان 1397 برداشته شدند و طبق روش استاندارد توسط دستگاه ICP-OES مورد آنالیز قرار گرفتند. میانگین غلظت فلزات آرسنیک، کادمیوم، کروم، نیکل، سرب، منگنز، روی، مس و آهن با استانداردهای ملی 1053 ایران، آژانس حفاظت محیط‌زیست و سازمان جهانی بهداشت مقایسه شد. هم­چنین ارزیابی ریسک بهداشتی برای دو گروه سنی کودکان و بزرگسالان با استفاده از معیارهای آژانس حفاظت محیط‌زیست و محاسبات مربوطه از طریق فرمول نویسی در نرم­افزار اکسل انجام گرفت. یافته­ها در بین فلزات، میانگین غلظت فلز آرسنیک (0407/0 میلی­گرم در ­لیتر) و کادمیوم (0034/0 میلی­گرم در­لیتر) بیشتر از مقادیر مجاز استانداردهای ملی 1053 ایران و سازمان جهانی بهداشت بودند. ریسک غیرسرطان­زایی کل ­(HI) برای کودکان 62/9 و برای بزرگسالان 12/4 و مجموع ریسک سرطان­زایی 3-10×79/1 به­دست آمد و بالاترین سطح ریسک را نشان داد. نتیجه­گیری نتایج وجود خطر قابل ­توجه بروز بیماری­های غیرسرطانی و همچنین خطر بسیار بالای ابتلا به بیماری­های سرطان در مواجهه­ی طولانی مدت برای جمعیت محلی (به­ویژه کودکان) را نشان داد. بنابراین باید در اسرع وقت اقدامات لازم جهت کاهش میزان آلودگی آب توسط سازمان­های مسئول انجام پذیرد.