مقایسه ساختار اراضی مرتعی و میزان تخریب پیوستگی سیمای سرزمین در زیرحوزه‌های آبخیز ایریل، استان اردبیل

هدف تحقیق حاضر، مقایسه ساختار پوشش مرتعی و درجه تخریب سیمای سرزمین در زیرحوزه‌های آبخیز ایریل استان اردبیل بوده است. براساس نقشه کاربری اراضی و ابزار تفکیک سیمای سرزمین، چهار کلاس تفکیک (لکه، حاشیه، سوراخ‌شدگی و هسته) در اندازه سلولی 5، 10، 15 و 20 متر مشخص شدند. شاخص‌های LPI، ED، Cohesion، Mesh، Split و AI برای ارزیابی ساختار مرتع با استفاده از Fragstats محاسبه شدند. براساس نتایج، در زیرحوزه 5 مقدار سنجه پیوستگی Cohesion با مقدار 60/93 کمترین و سنجه Division بالاترین مقدار (92/0) را دارد. مقدار سنجه LPI در زیرحوزه‌های 8 و 9 با مقادیر 30/89 و 12/84 محاسبه شد. بیشترین و کمترین تعداد لکه‌ها در سلول‌های 15 و 5 متری است و مقادیر حاشیه، سوراخ‌شدگی و هسته کوچک در اندازه‌های سلولی تغییرات چندانی ندارد. همبستگی شاخص Perforated و سنجه Cohesion با ضریب همبستگی معکوس برابر 94/0 است. همبستگی Perforated و Split مستقیم (R2=0/95) نشان‌دهنده افزایش Split و تفکیک بیشتر سیمای مرتع است. مقادیر لکه‌ها و هسته‌های مرکزی درمنطقه کم بوده و میزان تخریب سیمای سرزمین در حاشیه‌ لکه‌ها بیشتر است. در تعداد بالا و حاشیه بیشتر لکه‌ها، پیوستگی کاهش یافته و نشان‌دهنده تخریب مرتع است، درحالی که مقدار بالای شاخص هسته در زیرحوزه‌ها بیانگر مطلوبیت لکه‌های مرتعی از نظر پیوستگی مرتع است.  

کلیدواژه ها:

Fragmentation ، Landscape metrics ، Edge effect ، Patch ، Connectivity. ، تفکیک‌شدگی ، سنجه‌های سیمای سرزمین ، اثر حاشیه ، لکه ، پیوستگی