تغییرات مکانی و زمانی تولید خالص اولیه (NPP) و ارتباط آن با فاکتورهای اقلیمی طی سال‌های 2014-2000 در استان اصفهان

مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات مکانی و زمانی تولید خالص اولیه بیوم‌های مختلف استان اصفهان در دوره 2014-2000 و پاسخ آن به فاکتورهای اقلیمی انجام گرفت. به این منظور داده‌های تولید خالص اولیه سنجنده MODIS جمع‌آوری و نقشه متغیرهای اقلیمی با استفاده از روش‌های مختلف میان‌یابی تولید شد و ترکیب این داده‌ها برای ارزیابی تغییرات زمانی- مکانی تولید خالص اولیه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد پراکنش مکانی تولید خالص اولیه در منطقه روند معنی‌دار دارد. بیشترین میزان تولید خالص اولیه مربوط به قسمت‌های غربی استان است و به‌سمت شرق کاهش می‌یابد. میانگین سالانه تولید خالص اولیه برای بیوم‌های مرتع، جنگل، بیابان، تاغزارها و اراضی کشاورزی به‌ترتیب برابر با 7/16، 77/58، 66/1، 76/5 و 43/51 گرم کربن در مترمربع در سال است. تغییرات زمانی میانگین سالانه تولید خالص اولیه از 2014-2000 روند معنی‌داری نداشته است. در 14/82 درصد از سطح منطقه، شیب تغییرات کمتر از صفر (Slope<0‌θ) و در 86/17 درصد از منطقه مقدار این شاخص بیشتر از صفر (Slope>0‌θ) است. بیشترین و کمترین میزان شیب تغییرات به ترتیب در بیوم‌های جنگل و بیابان دیده می‌شود. مقدار تولید خالص اولیه بیوم‌های مرتع، بیابان و تاغزارها تحت تأثیر فاکتور بارش قرار دارد، در حالی‌که درجه حرارت فاکتور کنترل کننده اصلی در بیوم‌های جنگل و کشاورزی است.  

کلیدواژه ها:

MODIS satellite ، Trend of NPP changes ، Spatial distribution of annual NPP ، Interpolation methods ، Biomes of Isfahan province. ، سنجنده MODIS ، شیب تغییرات تولید خالص اولیه ، پراکنش مکانی تولید خالص اولیه ، روش‌های میان‌یابی ، بیوم‌های استان اصفهان