ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط در آزمایش‌های ناحیه‌ای عملکرد ژنوتیپهای گندم دوروم (.Triticum turgidum var. durum L)
محل انتشار: فصلنامه علوم زراعی ایران، دوره: 22، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 373
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AGRO-22-1_002
تاریخ نمایه سازی: 1 اسفند 1399
چکیده مقاله:
هدف از این تحقیق ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه 20 ژنوتیپ گندم دوروم جهت تعیین سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپهای مورد بررسی با استفاده از روشهای آماری چند متغیره (GGE بایپلات) و تک متغیره پایداری بود. ژنوتیپهای گندم دوروم طی سه سال زراعی (97-1394) در ایستگاه‌های تحقیقات دیم سرارود (کرمانشاه)، مراغه و شیروان (خراسان شمالی) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی (سرارود و مراغه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که بین ژنوتیپ‌ها، محیط‌ها و برهمکنش آنها از نظر عملکرد دانه تفاوت معنی‌داری وجود داشت. سهم اثر اصلی برای محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ در محیط به ترتیب 9/81، 1/2 و2/5 درصد از مجموع مربعات کل بود. بزرگی اثر محیط نشان دهنده متفاوت بودن محیط‌ها بود که باعث معنی‌دار شدن برهمکنش ژنوتیپ در محیط و ایجاد تغییر در عملکرد دانه ژنوتیپهای گندم شد. بر اساس نتایج تجزیه GGE بایپلات، محیط‌های مورد آزمایش به چند گروه که امکان سازگاری خصوصی را برای ژنوتیپ‌ها داشتند، گروه‌بندی شدند. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها 2649 کیلوگرم در هکتار و در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به ترتیب 2212 و 3303 کیلوگرم در هکتار بود و بیشترین میانگین عملکرد دانه در شرایط دیم مربوط به ژنوتیپ G15 (2622 کیلوگرم در هکتار) و در شرایط آبیاری تکمیلی مربوط به ژنوتیپ G3 (3744 کیلوگرم در هکتار) بود. بر اساس مدل GGE بایپلات،
لاینهای G14، G15، G8، G16 و G11 بعنوان ژنوتیپهای مطلوب با میانگین عملکرد دانه بالاتر و پایداری عملکرد بیشتر، شناسایی شدند. بر اساس آمارههای پایداری، لاین G14 بعنوان ژنوتیپ پایدار شناخته شد. نتایج نشان داد که محیط مراغه با توجه به دارا بودن ویژگیهای قدرت تمایز و نمایندگی بهتر برای ارزیابی ژرم پلاسمهای زمستانه گندم دوروم، مناسبتر بود. بنابراین وجود لاینهای با عملکرد و پایداری عملکرد بیشتر و سازگار به شرایط دیم در مناطق سرد، نشاندهنده بهبود ژنتیکی در برنامه‌های بهنژادی گندم دوروم در مناطق معتدل و سرد دیم کشور می‌باشد.
کلیدواژه ها:
Adaptability ، Durum wheat ، Genotype×environment interaction ، GGE biplot andYield stability. ، برهمکنش ژنوتیپ در محیط ، پایداری عملکرد ، سازگاری ، گندم دوروم و GGE بایپلات.
نویسندگان
رضا محمدی
Dryland Agricultural Research Institute, Sararood Branch, Agricultural Research, Education and Extension Organization, AREEO, Kermanshah, Iran
بهزاد صادق زاده
Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, AREEO, Maragheh, Iran
ملک مسعود احمدی
Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Northern Khorasan Agricultural Research, Education and Extension Organization, AREEO, Bojnourd, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :