نقد بوم‌گرایانۀ قصّه‌های عامیانه

نقد بوم‌گرایانه رویکردی تازه در عرصۀ نقد ادبی و پاسخی به بحران‌های زیست‌محیطی ایجادشده در دهه‌های اخیر است. باور بر این است که اهمیّت انحصاری به انسان، به رابطۀ او با طبیعت آسیب رسانده و نباید انسان را در رأس هستی بدانیم؛ درواقع انسان بخشی از طبیعت است نه جدا و مسلّط بر آن. یکی از روش‌های اصلی نقد بوم‌گرا در رسیدن به این هدف، ترغیب بشر به بازگشت به دوران اسطوره‌هاست؛ دورانی که انسان با طبیعت دوست و هم‌زیست بوده است. تجلّی آن دوران را می‌توان در قصّه‌ها نیز -که میراث‌دار اساطیر هستند- مشاهده کرد. در این مقاله چهل قصّۀ عامیانه انتخاب شده و بر مبنای نقد بوم‌گرا، مورد بررسی قرار گرفته‌است. این پژوهش نظری و به روش کتابخانه‌ای انجام شده است. نقش طبیعت در بعضی از عناصر از جمله مکان، درون‌مایه و پیام، موضوع، بن‌مایه و به‌خصوص شخصیّت‌ها برجسته‌تر است. رابطۀ انسان و طبیعت در این قصّه‌ها بسیار نزدیک و دوستانه است. در قصّه‌ها انسان و طبیعت در کنار یکدیگر هستند.

کلیدواژه ها:

نقد بوم‌گرا ، طبیعت ، محیط زیست ، قصّه‌های عامیانه ، عناصر داستان