اثر خانواده‌گرایی بر خودکم‌بینی، انگیزش تحصیلی و عزت ‌نفس با میانجی‌گری رابطۀ مادر ـ ‏دختر

هدف این تحقیق بررسی نقش واسطه‌ای رابطۀ مادر - دختر در رابطۀ بین خانواده‌گرایی با خودکم‌بینی، انگیزش تحصیلی، عزت ‌نفس دانش‌آموزان متوسطۀ اول و دوم شهرستان مسجدسلیمان بود. جامعۀ آماری این پژوهش دانش‌آموزان دختر متوسطۀ اول و دوم شهرستان مسجدسلیمان بودند که از بین آن‌ها، 250 نفر به‌شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس خانواده‌گرایی نگرشی، مقیاس انگیزش تحصیلی، مقیاس عزت‌ نفس روزنبرگ و مقیاس رابطۀ والد - فرزند بودند. برای تحلیل داده‌ها از معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج ضریب هم‌بستگی پیرسون نشان داد بین خانواده‌گرایی با انگیزش تحصیلی، عزت ‌نفس و رابطۀ مادر - دختر رابطۀ مثبت و معنادار و بین خانواده‌گرایی با خودکم‌بینی رابطۀ منفی و معنادار وجود دارد. پس از حذف دو مسیر غیر معنادار، مدل نهایی برازندگی مناسبی را نشان داد. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که خانواده‌گرایی هم به‌صورت مستقیم و هم به‌صورت غیر مستقیم و از طریق رابطۀ مادر - دختر بر انگیزش تحصیلی اثر مثبت و معنادار داشت. همچنین خانواده‌گرایی از طریق رابطۀ مادر - دختر اثر غیر مستقیمی بر عزت ‌نفس و خودکم‌بینی داشت. زندگی با ارزش‌های خانوادگی و ارجح قرار دادن خانواده بر خود فرد می‌تواند باعث ایجاد احساس تعلق شود. ارزش‌های خانوادگی شامل روابط نزدیک با اعضای خانوادۀ گسترده، ابراز عشق و علاقه، نصیحت‌شنوی از اعضای خانواده در موقعیت‌های دشوار، مسئولیت‌پذیری و مشارکت فکری در زمان تصمیم‌گیری‌ها می‌تواند کیفیت تعاملات خانوادگی به‌خصوص رابطۀ مادر را تسهیل کند. این روند می‌تواند مبنای سلامت روان و سایر موفقیت‌های دانش‌آموزان باشد.

کلیدواژه ها:

خانواده‌گرایی ، خودکم‌بینی ، انگیزش تحصیلی ، عزت ‌نفس ، رابطۀ مادر- دختر