بررسی تأثیر رؤیت‌پذیری بر الگوهای مکث در میدان‌های شهری (مطالعۀ موردی: میدان نبوت نارمک)

استفادة فراگیر افراد از فضا به‌منظور فعالیت‌های اختیاری و اجتماعی بیانگر میزان موفقیت فضاهای شهری است. الگوهای استفاده از فضا شامل الگوهای مکث و حرکت استفاده‌کنندگان، عوامل تعیین‌کنندة کارآمدی این فضاها محسوب می‌شود. بررسی رابطة پیکربندی فضایی و الگوهای رفتاری استفاده‌کنندگان نشان می‌دهد این عوامل از ساختار فضایی بستر پیرامونی فضا و میدان‌های دید ناشی از پیکربندی فضا متأثر هستند. در این میان، کارآمدی فضاهای شهری از دو عامل جذابیت فضا برای حضور و مکث و پشتیبانی ویژگی‌های بصری از فعالیت‌های افراد تأثیر می‌پذیرد. این نوشتار بر یافتن ارتباط ویژگی‌های بصری پیکربندی فضایی و کیفیت حضور انتخابی و ایستای افراد در میدان‌ها متمرکز است. این رابطه به‌کمک داده‌های حاصل از جریان طبیعی حرکت افراد، میزان دسترس‌پذیری و وضوح فضا در محدودة نارمک شهر تهران سنجش می‌شود. در این راستا، پس از مقایسة تطبیقی میدان‌های شهری شناخته‌شدة محدوده و انتخاب میدان نبوت به‌عنوان نمونه مطالعه، با تقسیم فضای میدان به ریزفضاهای کوچک‌تر، رابطة میان ویژگی‌های پیکربندی فضایی شامل شاخص‌های ارتباط‌پذیری، هم پیوندی بصری، آنتروپی بصری، کنترل و کنترل‌پذیری بصری و کیفیت حضور انتخابی و ایستای افراد در فضا مطالعه شده است. به‌منظور دستیابی به این هدف، این نوشتار بر هم‌زمانی مشاهدات و مطابقت نتایج حاصل تأکید دارد و از تکنیک‌های مشاهده، ثبت الگوهای رفتاری و تحلیل بصری در روش نحو فضا با استفاده از نرم‌افزار Depthmap بهره می‌گیرد. نتایج این پژوهش بیان‌کنندة رابطة شاخص‌های کنترل و کنترل‌پذیری بصری و الگوهای حضور ایستا در بخش میانی میدان نبوت است.

کلیدواژه ها:

گونه‌شناسی ، معنای مکان ، مکان‌شناسی ، میان‌رشته‌ای ، هستی‌شناسی