بازتعریف هستی‌‌شناختی مکان به‌مثابۀ امر شهری-رابطه‌ای

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 254

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BAGH-17-90_001

تاریخ نمایه سازی: 23 بهمن 1399

چکیده مقاله:

بیان مسئله: کلانشهر معاصر از گذر تحولات گفتمانی و پارادایماتیکِ صورت‌گرفته در جهان با دو نقشِ گاه متعارض روبه‌روست: نقش‌آفرینی در سطح ملی/فراملی و پاسخ‌گویی به انتظارات سطح محلی. به همین اعتبار و به دلیل کثرت و تنوع ارتباطات میان این دو سطح و سوژه‌های مختلف ذیل این نقش‌های دوگانه، تعریف چیستی «مکان» در این کلانشهر، یا به نوعی هستی‌شناسی مکان، باید دستخوش تغییر شود. آن مفهومی از هستی مکان مد نظر است که بتواند ارتباطات پیچیدۀ مذکور و منازعات محتمل و مستتر در آن را در مقام یک شبه‌ابژه (مظروف) بر خود هموار کرده و در قامت یک شبه‌سوژه (ظرف) جرح‌وتعدیل کند و در خود جای دهد. هدف پژوهش: بازتعریف هستی‌شناختی مکان به نحوی که فارغ از مرزهای جغرافیایی بتواند در قامت یک لایۀ واسط تحت عنوان «امر شهری-رابطه‌ای»، میان این دو سطحِ نقش‌انگیزی، میانجی‌گری کند، یعنی مکان در مقام یک شبه‌ابژه-شبه‌سوژه.روش پژوهش: پارادایم تحقیق معطوف به الگوواره‌های بینشی پسا‌اثبات‌گرایانه و رهیافت‌ پسا‌ساختارگرایی است و هستی‌شناسی مکان به‌مثابۀ یک موجودیت شهری-رابطه‌ای در کلانشهر امروز را دنبال می‌کند. روش این تحقیق کیفی و نوع آن توسعه‌‌ای-اکتشافی است. این تحقیق به‌واسطۀ مرور اسناد کتابخانه‌ای و از طریق توصیف، تحلیل و بسط آرا و رویکردهای نظری، در پی ارائۀ یک هستی‌شناختی جدید از مفهوم مکان در کلانشهر امروز است.نتیجه‌گیری: مکان به‌عنوان یک شبه‌ابژه/شبه‌سوژه باید یک میانجی ارتباط‌دهنده (امر شهری-رابطه‌ای) بین دو سطح نقش‌انگیزی متفاوت باشد تا از این طریق، ارتباطات سوژه‌های متکثر و بعضاً ناهمگون را انتظام‌ بخشیده و منازعات میان آنها را تعدیل کند. مختصات میانجی‌گری این لایۀ واسطِ شهری-رابطه‌ای چهار حالت طیف‌گونه را برای سطح مکان‌بودگی ممکن می‌کند: نیل به سوی مکان‌بودگی حداقلی، نیل به سوی مکان‌بودگی حداکثری، دستیابی به حدی از مکان‌بودگی، احتمال آشوبناکی و بی‌نظمی.

نویسندگان

رضا بصیری مژدهی

پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، ایران.

سید عبدالهادی دانشپور

دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

مهران علی الحسابی

دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اشمیت، کارل. (1395). امر سیاسی (ترجمۀ یاشار جیرانی و رسول ...
  • اوژه، مارک. (1387). نامکان‌ها (ترجمۀ منوچهر فرهومند). تهران: دفتر پژوهش‌های ...
  • ترکمه، آیدین. (۱۳۹۳). یادداشت مترجم بر ماتریالیسم دیالکتیکی اثر هانری ...
  • توکلی‌مهر، نوا. (1396، 4 شهریور). جست‌و‌جوی هویت در نامکان‌های شهر. ...
  • دوبور، گی. (1395). جامعۀ نمایش (ترجمۀ بهروز صفدری). تهران: آگه. ...
  • ذکاوت، کامران و سادات‌دهقان، یاسمن. (1395). مدل مدیریت خلق مکان ...
  • سآوت‌ورث و روجری. (1394). ورای بی‌مکانی: هویت مکانی و شهر ...
  • عسکری، محسن و بهزادفر، مصطفی. (1395). به‌سوی یک گونه‌شناسی الگوواره‌ای ...
  • فوکو، میشل. (1395). مراقبت و تنبیه: تولد زندان (ترجمۀ نیکو ...
  • فوکو، میشل. (1397الف). تاریخ جنون (ترجمۀ فاطمه ولیانی). تهران: هرمس. ...
  • فوکو، میشل. (1397ب). دیرینه‌شناسی دانش (ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین ...
  • فوکو، میشل. (1397ج). تولد زیست‌سیاست (ترجمۀ رضا نجف‌زاده). تهران: نشر ...
  • کستلز، مانوئل. (1385). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ: ظهور ...
  • گرامشی، آنتونیو. (۱۳۶۲). نامه‌های زندان (ترجمۀ مریم علوی‌نیا). تهران: آگاه. ...
  • گرامشی، آنتونیو. (1396). دولت و جامعۀ مدنی (ترجمۀ عباس میلانی). ...
  • گلکار، کورش. (1380). مؤلّفه‌های سازندۀ کیفیت طراحی شهری. صفه، 11(32)، ...
  • گون‌واردنا، کانیشکا. (1394). شهرگرایی انتقادی: فضا، طراحی و انقلاب (ترجمۀ ...
  • مدنی‌پور، علی. (1387). طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرایندی اجتماعی-مکانی ...
  • ملکیان، مصطفی. (1375). نگریستن‌ از ناکجا به‌ هر کجا. مجلة‌ ...
  • نوربرگ شولتز، کریستیان. (1382). معماری: معنا و مکان (ترجمۀ ویدا ...
  • هاروی، دیوید. (1395). عدالت اجتماعی و شهر (ترجمۀ محمدرضا حائری). ...
  • هاروی، دیوید. (1396). از حق به شهر تا شهرهای شورشی ...
  • Appadurai, A. (1990). Disjuncture and difference in the global cultural ...
  • Barad, K. (2003). Posthumanist performativity: Toward an understanding of how ...
  • Bion, W. R. (1963). Elements of Psycho-Analysis. London: Heinemann. Reprinted ...
  • Canter, D. (1977). The Psychology of Place. New York: Palgrave ...
  • Castells, M. (1996). Information Age: Economy, Society and Culture: The ...
  • Debord, G. (1961). Perspectives for Conscious Alterations in Everyday Life. ...
  • Debord, G. (1967). The Society of the Spectacle (D. Nicholson-Smith, Trans.). New ...
  • Debord, G. (2006). Report on the Construction of Situations. Retrived ...
  • Deleuze, G. & Guattari, F. (1987). A Thousand Plateaus: Capitalism ...
  • Dovey, K. (2014). Incremental urbanism: the emergence of informal settlements. ...
  • Haraway, D. (1991). A cyborg manifesto: science, technology, and socialist-feminism ...
  • Harvey, D. (1985). The Urbanization of Capital: Studies in the ...
  • Heidegger, M. (1971). Poetry, Language, Thought (A. Hofstadter, Trans.). New ...
  • Latour, B. (2005). Reassembling the Social: An Introduction to Actor-Network-Theory. ...
  • Law, J. (2000). On the subject of the object: narrative, ...
  • Lefebvre, H. (1992). The Production of Space (D. Nicholson-Smith, Trans.). ...
  • Lefebvre, H. (2000). Writings on Cities (E. Kofman & E. ...
  • Lefebvre, H. (2003). The Urban Revolution (D. Nicholson-Smith, Trans.). Minneapolis:University ...
  • Madanipour, A. (2014). Creativity, diversity and interaction: urban space and ...
  • Massey, D. (1994). Space, Place and Gender. Cambridge: Polity. ...
  • Massey, D. (2005). For Space. London: Sage. ...
  • Metzger, J. (2013). Raising the regional Leviathan: A relational-materialist conceptualization ...
  • Metzger, J. (2014). The subject of place: staying with the ...
  • Mol, A. (2002). The Body Multiple: Ontology in Medical Practice. ...
  • Mouffe, C. (2005). On the Political (Thinking in Action). London ...
  • Nagel, T. (1986). The View from Nowhere. New York: Oxford ...
  • Nussbaum, M. (1997). Cultivating Humanity: a Classical Defense of Reform ...
  • Punter, J. V. (1991). Participation in the design of urban ...
  • Relph, E. (1976). Place and Placelessness. London: Pion Limited. ...
  • Salisbury, L. (2006). Michel Serres: science, fiction, and the shape ...
  • Southworth, M. & Ruggeri, D. (2011). Beyond placeless-ness: Place identity ...
  • Serres, M. (1995). Genesis (G. James & J. Nielson, Trans.). ...
  • Serres, M. (2007). The Parasite. Minneapolis: University of Minnesota Press. ...
  • Soja. E. (1996). Thirdspace: Journeys to Los Angeles and Other ...
  • Thrift, N. (1996). Spatial Formations. London: Sage. ...
  • نمایش کامل مراجع