اختلافات مرزی ایران و عراق و تأثیر آن بر جنگ تحمیلی
محل انتشار: علوم و فنون مرزی، دوره: 8، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 5,175
فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_BST-8-2_006
تاریخ نمایه سازی: 15 بهمن 1399
چکیده مقاله:
مرزها ضمن آنکه عامل جداکننده دو واحد سیاسی هستند، درگذر تاریخی میان دو ملت همواره نقش صلح و جنگ را ایفا می‌کنند، ایران که با برنامه‌ریزی نظام سلطه در تاریخ معاصر خود متحمل انعقاد قراردادها و معاهدات مرزی زیان باری بوده است، در باب اختلافات مرزی همواره عامل تهدیدکننده‌ای از سوی همسایگان به شمار می‌رفته است. تحقیق حاضر در جهت دستیابی به شناخت کامل و درک بهتر شاخص‌های مؤثر در اختلافات مرزی ایران با کشور همسایه غربی خود یعنی عراق باهدف تبیین فرایند و زمینه‌های قراردادهایی است که در یک‌صد سال گذشته میان دو کشور به امضاء رسیده است. درگیری‌های مرزی ایران و عراق میراث اختلافات مرزی ایران و عثمانی است، اختلافات و درگیری‌هایی که در مقاطع مختلف جنگ و صلح با انعقاد عهدنامه‌ها و قراردادهای مرزی همسو با نقش استعمارگران شرق و غرب با تکیه‌بر همان جدال‌های مرزی همراه با نزاع‌های اعتقادی و مذهبی دو کشور (ایران و عثمانی) نقش میانجی و واسطه را در تعیین حدودوثغور مرزی بر عهده داشتند و با توجه به نقش و واسطه‌گری بیگانگان هرگز این معاهدات نتوانست پایان‌بخش درگیری حامیان دو ملت باشد. با موجودیت یافتن کشور عراق که به دنبال تجزیه کشور عثمانی درنتیجه جنگ جهانی اول شکل گرفت تنش‌ها و اختلافات مرزی با ایران نه‌تنها پایان نیافت بلکه این منازعات با تکیه‌بر مشاجرات مذهبی و قومی (عرب و عجم) که از سوی دولت بعثی عراق مطرح می‌شد، نهایتاً به جنگ هشت‌ساله میان دو کشور منجر گردید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی و مدارک سیاسی و پروتکل‌های مرزی دو کشور با شیوه مطالعات کتابخانه‌ای و آرشیو مراکز اسناد است. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤالات است که کدام نقطه مرزی در اختلافات ایران و عراق بیشترین تأثیر را در تیرگی روابط و برخوردهای نظامی داشته است؟ نقش عهدنامه‌های مرزی و مخصوصاً شاخص‌ترین آن قرارداد 1975 الجزایر چه تأثیری در دوران صلح و جنگ میان ایران و عراق داشته است.؟ یافته‌های پژوهش همچنین نشان می‌دهد که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، چگونه ابرقدرت‌های شرق و غرب درراه حفظ منافع خود با تحریک دولت بعثی عراق به بهانه اختلافات مرزی با همسایه شرقی خود جنگ هشت‌ساله‌ای را بر دولت و ملت ایران تحمیل کردند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مجید نجف پور
دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد
محمد نایبپور
دانشیار دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران،
سینا فروزش
استادیار تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :