اختلافات مرزی ایران و عراق و تأثیر آن بر جنگ تحمیلی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 4,971

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BST-8-2_006

تاریخ نمایه سازی: 15 بهمن 1399

چکیده مقاله:

مرزها ضمن آنکه عامل جداکننده دو واحد سیاسی هستند، درگذر تاریخی میان دو ملت همواره نقش صلح و جنگ را ایفا می‌کنند، ایران که با برنامه‌ریزی نظام سلطه در تاریخ معاصر خود متحمل انعقاد قراردادها و معاهدات مرزی زیان باری بوده است، در باب اختلافات مرزی همواره عامل تهدیدکننده‌ای از سوی همسایگان به شمار می‌رفته است. تحقیق حاضر در جهت دستیابی به شناخت کامل و درک بهتر شاخص‌های مؤثر در اختلافات مرزی ایران با کشور همسایه غربی خود یعنی عراق باهدف تبیین فرایند و زمینه‌های قراردادهایی است که در یک‌صد سال گذشته میان دو کشور به امضاء رسیده است. درگیری‌های مرزی ایران و عراق میراث اختلافات مرزی ایران و عثمانی است، اختلافات و درگیری‌هایی که در مقاطع مختلف جنگ و صلح با انعقاد عهدنامه‌ها و قراردادهای مرزی همسو با نقش استعمارگران شرق و غرب با تکیه‌بر همان جدال‌های مرزی همراه با نزاع‌های اعتقادی و مذهبی دو کشور (ایران و عثمانی) نقش میانجی و واسطه را در تعیین حدودوثغور مرزی بر عهده داشتند و با توجه به نقش و واسطه‌گری بیگانگان هرگز این معاهدات نتوانست پایان‌بخش درگیری حامیان دو ملت باشد. با موجودیت یافتن کشور عراق که به دنبال تجزیه کشور عثمانی درنتیجه جنگ جهانی اول شکل گرفت تنش‌ها و اختلافات مرزی با ایران نه‌تنها پایان نیافت بلکه این منازعات با تکیه‌بر مشاجرات مذهبی و قومی (عرب و عجم) که از سوی دولت بعثی عراق مطرح می‌شد، نهایتاً به جنگ هشت‌ساله میان دو کشور منجر گردید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی و مدارک سیاسی و پروتکل‌های مرزی دو کشور با شیوه مطالعات کتابخانه‌ای و آرشیو مراکز اسناد است. این پژوهش در پی پاسخ به  این سؤالات است که کدام نقطه مرزی در اختلافات ایران و عراق بیشترین تأثیر را در تیرگی روابط و برخوردهای نظامی داشته است؟ نقش عهدنامه‌های مرزی و مخصوصاً شاخص‌ترین آن قرارداد 1975 الجزایر چه تأثیری در دوران صلح و جنگ میان ایران و عراق داشته است.؟ یافته‌های پژوهش همچنین نشان می‌دهد که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، چگونه ابرقدرت‌های شرق و غرب درراه حفظ منافع خود با تحریک دولت بعثی عراق به بهانه اختلافات مرزی با همسایه شرقی خود جنگ هشت‌ساله‌ای را بر دولت و ملت ایران تحمیل کردند.

کلیدواژه ها:

اختلافات مرزی ، اروندرود ، قرارداد 1975 م. الجزایر ، جزایر سه‌گانه ، جنگ ایران و عراق

نویسندگان

مجید نجف پور

دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد

محمد نایبپور

دانشیار دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران،

سینا فروزش

استادیار تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • 1)ازغندی، علیرضا (1370) روابط خارجی ایران (دولت دست‌نشانده)، تهران، انتشارات. ...
  • 2) بیگدلی ،علی ( 1368  )تاریخ سیاسی واقتصادی عراق ، ...
  • 3)پارسا دوست، منوچهر ( 1365 )زمینه های تاریخی اختلافات ایران ...
  • نقش تغییرات بستر رودخانههای مرزی کشورها در مناقشات مرزی منطقه خاورمیانه (مطالعه موردی کشور ایران) [مقاله ژورنالی]
  • 5)   تاریخ سیاسی عراق؛ تهران، مؤسسه انتشاراتی جهان اسلام، بی‌تا. ...
  • 6)   حافظ نیا، محمدرضا (1379) طرح تحقیقاتی ارزیابی وضعیت بازارچه‌های ...
  • 7)  جعفری ولدانی، اصغر (1374). تحولات مرزها و نقش ژئوپلیتیک ...
  • 8)  جعفری ولدانی، اصغر (1366) بررسی اختلافات مرزی ایران و ...
  • 9)  جزایری، مسعود (1382) غلبه بر دشمن، تهران: سپاه پاسداران ...
  • 10)جعفری جبلی، علی و منصوری، مجید (1388) تقویم تاریخ دفاع ...
  • 11) ظ د.ر، فویلیکوف و دیگران (1367) تاریخ معاصر کشورهای ...
  • 12)     روزنامه اطلاعات آذرماه 1347 ...
  • 13)   زرقانی، سید هادی (1386) مقدمه‌ای بر شناخت مرزهای بین‌المللی، ...
  • 14)   شوتار، سوفی (1390) شناخت و درک و درک مفاهیم ...
  • سرزمین و مرز از دیدگاه ژئوپلیتیک، سیاست و حقوق بینالملل [مقاله ژورنالی]
  • 16)   صنایعی ،ابراهیم، (1383) مرزبانی، تهران، دانشگاه علوم انتظامی. ...
  • 17)   ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1377) حقوق بین‌الملل، تهران: انتشارات گنج ...
  • 18)   عزتی، عزت‌الله (1381) تحلیلی بر ژئوپلیتیک ایران و عراق، ...
  • 19)   کریمی، مجید (1380) نیمه پنهان ماه، تهران: معاونت انتشارات ...
  • 20)   مکی، حسین (1362) تاریخ بیست‌ساله ایران ج 6، تهران: ...
  • 21)  میرفندرسکی، احمد (1382) دیپلماسی و سیاست خارجی ایران از ...
  • 22)   میلر، جودیت و میلرودی، لوری (1370) صدام حسین و ...
  • 23)   میرحیدر، دره (1381) مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت. ...
  • 24)   متقی، ابراهیم (1376) تحولات سیاست خارجی آمریکا، تهران: نشر ...
  • 25)   نادری؛ عوامل مؤثر ژئوپلیتیک در اختلافات مرزی ایران و ...
  • 26)   نیکسون، ریچارد، (1362) جنگ واقعی - صلح واقعی، ترجمه ...
  • 27)  وزارت خارجه ایران( 1348 )حقایقی چنددرباره اختلافات ایران وعراق ...
  • 28)  هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1383) تاریخ روابط خارجی ایران از ...
  • نمایش کامل مراجع