بررسی ضرایب تخصیص ماده خشک برخی ارقام گندم (Triticum aestivum L.) و تریتیکاله ( Triticosecale (wittmack در شرایط پتانسیل رشد در ایران

آزمایشی حاضر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و هشت تیمار در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج در زراعی 1395-96 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شش رقم گندم (بهار، پارسی، پیشگام، پیشتاز، سیوند و سیروان) و دو رقم تریتیکاله (سناباد و جوالینو) بود. وزن خشک اندامهای مختلف (ساقه، برگ، پدانکل و سنبله) و عملکرد (بیولوژیک، دانه) ارقام اندازه گیری شد. در ارقام مختلف گندم و تریتیکاله صفات عملکردی و وزن خشک اندامهای مختلف معنی دار (a= 0 .05) بود. ارقام سناباد 8421) کیلوگرم در هکتار)، پارسی 8083) کیلوگرم در هکتار) و سیوند 7990) کیلوگرم در هکتار)به ترتیب بیشترین و ارقام پیشگام 6818) کیلوگرم در هکتار) و سیروان 7102) کیلوگرم در هکتار) کمترین عملکرد دانه را داشتند. ارقام پارسی 43) درصد) و سیوند 41) درصد) نیز بیشترین شاخص برداشت و ارقام جوانیلو 37 ) درصد) و پیشگام 38) درصد) کمترین شاخص برداشت را به خود اختصاص دادند. به طور کلی رقم سیوند با اینکه وزن خشک ساقه و پدانکل کمی داشت ولی از بیشترین وزن خشک سنبله برخوردار بود. ارقام تریتیکاله (جوانیلو و سناباد) نیز نسبت به ارقام گندم از عملکرد بیولوژیک، وزن خشک ساقه و وزن خشک پدانکل بیشتر و شاخص برداشت کمتری برخوردار بودند و پس از رقم سیوند بیشترین عملکرد سنبله نیز در ارقام جوانیلو 10177) کیلوگرم در هکتار) و سناباد 9721) کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. کمترین عملکرد دانه، وزن خشک (سنبله، ساقه و برگ) نیز در رقم سیروان مشاهده شد. به طور کلی با این که ارقام تریتیکاله از ضریب تخصیص ساقه بیشترو ضریب تخصیص برگ کمتری نسبت به ارقام گندم برخوردار بودند ولی عملکرد دانه قابل توجهی تولید کردند.

کلیدواژه ها:

تریتیکاله ، شاخص برداشت ، ضرایب تخصیص ، عملکرد دانه ، گندم.