ارزیابی شگردهای ترجمۀ طاهره صفارزاده برپایۀ عوامل تحریف متن آنتوان برمن مطالعۀ موردی: سوره مبارکه نساء

آنتوان برمن، سیستم تحریف متن را هرگونه حذف، اضافه، تغییر در سبک نویسنده، تغییر ساختار زبان، اطناب کلام و حتی تغییر در نقطه‌گذاری و پاراگراف‌بندی می‌داند. سی‌وسه آیه از آیات‌الاحکام در سوره مبارکۀ نساء وجود دارد که با در نظر گرفتن این مهم و برپایۀ نام سوره و جنسیت مترجم زن، ترجمۀ طاهره صفارزاده و نیز مدل آنتوان برمن برای پژوهش حاضر برگزیده شد. این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی، سامان یافته و ترجمۀ صفارزاده از سوره نساء برپایۀ شش مؤلفه از سیزده مؤلفۀ‌ تحریف متن آنتوان برمن یعنی عقلایی‌سازی، شفاف‌سازی، اطناب کلام، آراسته‌سازی، غنازدایی (تکییف) کیفی و غنازدایی کمی بررسی شده است. گفتنی است با توجه به تفاوت‌های فرهنگی -‌ اجتماعی و گفتمانی، پایبندبودن به عقیدۀ برمن در تمامی نمونه‌ها بسیار دشوار است؛ به همین روی در اینجا هر سیزده مؤلفه‌ بررسی نشده و مؤلفه‌هایی بررسی شده‌اند که نمونه‌های بهتری از آن در ترجمۀ این مترجم یافت می‌شود. روش پژوهش برپایۀ مقابلۀ متن مقصد با متن مبدأ است. متن مقصد به‌صورت خط‌به‌خط با متن مبدأ، مقابله و شاهد مثال‌ها با توجه به هر یک از مؤلفه‌ها استخراج می‌شود. برآیند پژوهش نشان می‌دهد در میان این شش مؤلفه، عقلایی‌سازی، شفاف‌سازی و اطناب کلام از پربسامدترین عوامل تحریف در ترجمۀ صفارزاده و در سه حوزۀ غنازدایی کیفی، آراسته‌سازی و غنازدایی کمّی، کمترین انحراف را از متن اصلی داشته است. مترجم از دیدگاه انتقال ساختار و درون‌مایه نیز ترجمه‌ای وفادار به متن اصلی، ارائه و تلاش کرده است هیچ عبارتی را از قلم نیندازد؛ ولی در بسیاری از نمونه‌ها عبارت‌ها را به‌صورت واژه‌به‌واژه برگردانده است. برآیند پژوهش نشان می دهد که در میان این شش مؤلفه: عقلایی سازی، شفاف سازی و اطناب کلام از پربسامدترین عوامل تحریف در ترجمه صفارزاده و در سه حوزه غنازدایی کیفی، آراسته سازی و غنازدایی کمّی کمترین انحراف را از متن اصلی داشته است. مترجم از دیدگاه انتقال ساختار و درون مایه نیز ترجمه ای وفادار به متن اصلی ارائه کرده و تلاش نموده هیچ عبارتی را از قلم نیندازد، ولی در بسیاری از موارد، عبارتها را به صورت واژه به واژه برگردانده است.

کلیدواژه ها:

ترجمه ، سوره نساء ، آیات‌‌الاحکام ، طاهره صفارزاده ، آنتوان برمن ، مؤلفه‌های تحریف متن