بررسی تحولات مسئولیت بین المللی خسارات زیست محیطی

با توجه به اهمیت روزافزون بحث محیط زیست و مسئله حفاظت از آن، موضوع مسئولیت بین المللی دولت ها نیز در این ارتباط از اهمیت زیادیبرخوردار گردیده است. حقوق بین الملل محیط زیست دو مفهوم مسئولیت مدنی و مسئولیت بین المللی که ناظر بر پیامدهای عدول از رعایتموازین امری حقوق محیط زیست هستند و در حال تفکیک و تمایز از یکدیگرند. شاخص های تفکیک و تمایز آن دو را می توان چنین برشمرد :مهمترین مفهوم به معنای مسئولیت مدنی ، جزیی از دومی است وبین انها رابطه عموم و خصوص مطلق حاکم است. مسئولیت بین المللی عام تربوده و هم جنبه مدنی دارد و هم کیفری. از بعد دیگر مفهوم نخست ، بر تخلف از حقوق بین الملل استوار است و «اعمال متخلفانه بین الملل» عنصر مادی ان را تشکیل می دهد درحالیکه مسئولیت بین المللی هم از اعمال مذکور ناشی می شود و هم از اعمال منع نشده. از طرف دیگر،مفهوم نخست گاه نه همه ارکان مسئولیت مدنی بلکه تنها بر مسئولیت جبران خسارت اطلاق می شود. از آنجا که در ارتباط با محیط زیست درابعاد و سطوح مختلف بسیاری از اعمال نباید انجام شود و برخی اعمال و اقدامات نیز الزاما باید انجام گردد، (فعل ها و ترک فعل های مجرمانه درارتباط با محیط زیست) مسلماً این بایدها و نبایدها فقط در صورتی موثر و مفید واقع خواهد گردید که همراه با نوعی ضمانت اجرا باشد. هنوز درخصوص جزئیات زمانی و چگونی پرداخت غرامت برای خسارت زیست محیطی وفاقی عام در سطح بین المللی وجود ندارد و در این خصوص قاعدهای عام ایجاد نشده است. با وجود این مسئولیت مدنی جبران صدمات و زیان های مربوط به آلودگی ، در بیشتر معاهدات البته به صورت کلی، بیانشده است.

کلیدواژه ها:

خسارت زیست محیطی ، مسئولیت بین المللی زیست محیطی ، تخلفات بین المللی