استقلال قطب‌های علمی علوم پزشکی: یک مطالعه کیفی

زمینه و هدف: قطب‌های علمی سازمان‌هایی هستند که در زمینه تخصصی خود فعالیت‌های شاخصی دارند. در این سازمان‌ها متخصصین مربوطه در حوزه‌ای ویژه فعالیت می‌کنند و این قابلیت را دارند که با استفاده از ابزارهای جدید و تکنیک‌ها و تکنولوژی‌های خلاقانه، خدمات با کیفیت خود را ارائه نمایند و برای سازمان خود منافع مالی و بازگشت هزینه به همراه داشته باشند. ارتقای استقلال قطب‌ها نقش مهمی در رقابت پایدار آن‌ها در آینده دارد. لذا این مطالعه با هدف تبیین نظرات اعضای قطب‌های علوم پزشکی کشور در خصوص استقلال قطب‌های علمی انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه به صورت کیفی و با روش تحلیل محتوا از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته فردی با 7 نفر از اعضای قطب‌های علمی علوم پزشکی کشور، صورت گرفت. نمونه گیری به صورت هدفمند و تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافت. متن مصاحبه‌ها از طریق کد گذاری و تشکیل طبقات و زیر طبقات بررسی شدند و با استفاده از نرم افزار10  MaxQDA  تحلیل شدند.   یافته‌ها: براساس نظرات مشارکت کنندگان دستیابی به استقلال و اختیار قطب‌ها در کشور نیازمند یک سری پیش نیازها (من‌جمله اهداف، استراتژی‌ها) است. همچنین دارای ابعاد مشخص (ازجمله منابع مالی، انسانی) نیز می‌باشد. مشارکت کنندگان موانع و چالش‌هایی را برای استقلال قطب‌ها برشمردند (فرآیندهای بروکراتیک، عدم تفویض اختیار و غیره) و راهکارهایی را نیز به عنوان موارد راهگشا معرفی کردند (انجام ارزشیابی درونی و بیرونی، اعتباربخشی و غیره). نتیجه گیری: بر اساس مصاحبه‌ها و تحلیل صورت گرفته به نظر می‌رسد پیش از اعطای استقلال به قطب‌های علمی کشور لازم است مواردی چون پیش نیازها، مشخص نمودن ابعاد مورد نظر در استقلال قطب‌ها، مرتفع نمودن چالش‌های پیش رو و ارائه راهکارها مد نظر قرار گیرد. همچنین طبق نتایج به دست آمده پیش نویس آیین نامه استقلال قطب‌ها تنظیم شد که می‌تواند به عنوان راهنمایی در مسیر استقلال قطب‌های علمی مورد استفاده سیاستگذاران قرار بگیرد.

کلیدواژه ها:

Health policy ، Centers of excellence for medical sciences ، Independence of centers of excellence ، Qualitative research ، سیاستگذاری سلامت ، قطب‌های علمی علوم پزشکی ، استقلال قطب‌های علمی ، مطالعه کیفی