مطالعه تطبیقی با تاکید بر تحلیل پارهای همانندی های مضمونی گرشاسب نامه اسدی و شاهنامه فردوسی

اساطیر و عناصر حماسی در شعر فارسی از شاهنامه سرچشمه گرفته است. اسدی برای سرودن اثر خویش، الگوی بزرگی چون شاهنامه فردوسی داشته و به هنگام سرودن هر بخش از اثر خود، با الهام از بخشهای مختلف شاهنامه، منظومه حماسی خویش را در پیوسته است. تنها سخنی را که میتوان در این باره گفت، برتری فردوسی در پرداخت همه این مضامین است. اسدی با همه توانایی و خلاقیت شاعرانه خویش کوشیده است که به فردوسی نزدیک شود و حتی با وی برابری کند، اما نتوانسته است جایگاهی هم شأن با فردوسی برای خویش بیابد. شاهنامه سرشار از آگاهی هایی در زمینه آداب و رسوم گذشتگان، مسائل اجتماعی، اندیشه ها و دیدگاه های ایران باستان به زندگی و مرگ، مسائل تاریخی، زبان و ادب فارسی، و ریشه اسطوره ها میباشد. دیدگاه و جهان بینی فردوسی وسعت بیشتری نسبت به اسدی دارد؛ سخنان و اندرزهای او خطاب به همه انسانهاست. اندرزهایی که وی درباره نوع دوستی، دانش اندوزی، خردورزی، بی آزاری، بخشش، دادورزی، ترک آزمندی، دوری از دروغ و کژی، ترک جنگ و خونریزی و دعوت به صلح و آشتی، در شاهنامه آورده است، هیچگاه کهنه و متروک نخواهد شد. این اندرزهای اخلاقی همواره همزاد بشر است و انسانها را در هر دوره ای به کار می آید. اسدی نیز اندرزهای فراوانی در گرشاسبنامه ذکر کرده است، اما تنها ابیات اندکی از نوع اندرزهای جاودانه فردوسی است و حجم گسترده ای از این ابیات، متناسب با زمان خاصی بوده است و در همه زمانها، به کار نمی آید. بخشی از مضامین این کتاب با مضامین شاهنامه فردوسی مشابهت فراوانی دارد.

کلیدواژه ها:

مطالعه تطبیقی ، همانندی های مضمونی ، گرشاسب نامه اسدی ، شاهنامه فردوسی.