دیدگاهی نوین به مفهوم گفتمان در فرآیند تحولات کلانشهر تهران

تغییر و تحولات کلانشهر تهران در طول تاریخ متأثر از عوامل مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که با بهره گیری از مفهوم گفتمان می توان این تحولات را طبقه بندی و مورد ارزیابی قرار داد. در این پژوهش گفتمان نه یک محصول و رخداد مورد انتظار، بلکه به عنوان چرایی و چگونگی توجیه و تحلیل تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فضایی کلانشهر تهران قلمداد می شوند. به عبارتی این پژوهش یک مطالعه اسنادی و کتابخانه ای قوی از فرایند تشکیل انواع گفتمان از زمان ناصرالدین شاه تاکنون، عملکرد شهرداران در هر دوره و اثرات فضایی این گفتمان ها بر کلانشهر تهران است. از این رو با مطالعات گسترده در سیر تاریخی، سیاسی و اجتماعی کلانشهر تهران 9 گفتمان اثرگذار برای این پژوهش استخراج گردید که عبارتند از: پدرسالاری سنتی (1303-1175 ه . ش)؛ مدرنیسم پهلوی (1357-1303)، گفتمان سیاسی سوسیال دموکراسی (1358-60)، گفتمان سیاسی چپ سنتی (68-1360)، گفتمان سیاسی راست میانه (76-1368)، گفتمان اصلاح طلبی (1376-84)، گفتمان اصول گرای افراطی و رادیکال (1386-92)، و گفتمان اعتدال (1392- تاکنون). نتایج پژوهش نشان می دهد که عدم ثبات (جز در موارد معدودی چون بوذر جمهری و نیک پی در قبل از انقلاب و کرباسچی و قالیباف در بعد از انقلاب)، عدم شفافیت و صداقت در عملکرد، فساد اداری سیستماتیک، نبود ایده های اقتصادی و درآمدزایی قوی (غیر از بدعت شوم تراکم فروشی)، انتصابات خانوادگی، استفاده ی ابزاری و سیاسی از شهرداری و شورای شهر خصوصاً از طریق احزاب، عدم توجه به مفاهیم توسعه ی محلی و... در ساختار کلانشهر تهران بسیار مشهود است.

کلیدواژه ها:

گفتمان ، احزاب ، شهرداران ، کلانشهر تهران