سیرتکامل فضاهای معماری مسجد جامع یزد با تأکید بر سازماندهی حجمی، فضایی ونما

مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی جهان به شمار می رود. استفاده از هندسه های متنوع در طراحی فضای ورودی و ابعاد بسیار بزرگ سر در ورودی از ویژگی های متمایز این مساجد می باشد. قدمت مسجد را به پیش از دوره ی تیموریان نسبت می دهند اما ساختمان فعلی مسجد طبق کتیبه های موجود در دوره ی تیموری بنا شده است. کتیبه های مسجد یکی به خطکوفی آجری و دیگری به خط ثلث سفید بر روی کاشی لاجوردی است. بنای کنونی مسجد حدود 10000 متر مربع وسعت دارد که شامل سر در ورودی و جلوخان، صحن مسجد، ایوان، گنبد خانه، شبستان های طرفین آن، شبستان بزرگ ستون دار، کتابخانه و تزئینات غنی و زیبا می باشد. این طرح مرکب از یک مقصوره ی گنبد دار و یک شبستان مستطیل بلند و کشیده بوده و کاربرد وسیعتاق های سراسری (تاق و تویزه) در شبستان که با کاشی معرق تزئین شده است همراه است. در ساختمان مسجد ایجاد روشنایی به طور غیر مستقیم و از طریق انعکاس نور خورشید از گچ سفید و دیواره بنا می باشد. در این تحقیق سعی شده با تحلیل سیر تکامل فضاهای معماری مسجد جامع یزد، سازماندهی حجمی، فضایی و نمای مسجد مورد بررسی قرار گیرد.این پژوهش با شیوه ی تحقیقیتوصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای مراکز علمی و دانشگاهی چون مؤسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، کتابخانه مرکزی استان خوزستان، سایت های اینترنتی جهاد دانشگاهی، سیویلیکا و نشریه های مرتبط با موضوع تحقیق، انجام گردیده است.

کلیدواژه ها:

معماری مسجد ، مسجد جامع یزد ، دوره اسلامی ایران ، سازماندهی فضایی