بررسی و اثرات زیست محیطی کاتالیست های مستعمل در صنایع نفت و گاز

کاتالیست ها در صنایع گوناگون به طور گسترده استفاده می شوند. کاتالیست ماده است که فعل و انفعالات شیمیایی را سرعت می بخشد بدون اینکه خودش در فعل وانفعال مصرف شود و به عبارتی دیگر کاتالیست هاترکیبات شیمیایی هستند که به مقدار کم به واکنش اضافه شده و اثر تسریع دهندگی و جهت دهندگی را بر پیشرفت واکنش اعمال می کنند و در پایان بدون تغییر از محصولات واکنش خارج می شوند. در فرایند تولید بیش از 90 درصد مواد شیمیایی از کاتالیست استفاده می شود و 20 درصد کل محصولات صنعتی دنیا در زنجیره تولید خود به کاتالیست نیاز دارند. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی عمده صنایعی هستند که از کاتالیست استفاده می کنند و تنوع کاتالیست ها در این صنایع بسیار زیاد می باشد. در صنایع دیگری همچون فولاد و صنایع دارویی از تعداد و انواع محدودی از کاتالیست ها استفاده می شود. اندازه ی هر کدام از این صنایع در کشور، میزان تقاضای آن نوع خاص کاتالیست را مشخص می کند. در ایران به دلیل اهمیت صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، کاتالیست های مصرفی در این صنایع بخش عمده ای از مصرف را شامل می شوند. در حال حاضر با توجه به تعداد گستردهی پالایشگاه های نفت خام، گاز و مجتمعهای پتروشیمی در کشور عزیزمان ایران، هر یک از آنها بهمنظور تبدیل مواد خام ورودی خود به محصولات با ارزش افزودهی بیشتر، نیاز به کاتالیست دارند و ارزش محصولات تولید شده 200 تا 300 برابر ارزش کاتالیست استفاده شده دارد. کاتالیست ها توانسته اند بسیاری از چالش های موجود در فرآیندهای صنعتی را باداشتن سایت های فعال با یک هسته از اتم های فلزی ، یون های فلزی و ایجاد حفره هایی در اطراف سایت ها بر طرف نمایند. دراین مقاله به طبقه بندی انواع کاتالیست های مستعمل ، مزایا و برخی از مصارف صنعتی آنها پرداخته شده است .

کلیدواژه ها:

کاتالیسست ، صنایع ، محیط زیست ، مواد زائد خطرناک