تأثیر تقابل سنّت و تجدّد بر سینمای ایران در عصر پهلوی دوم(سال‌های 1332-1357ش)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 502

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSEH-8-1_003

تاریخ نمایه سازی: 4 آذر 1399

چکیده مقاله:

سینمای ایران از 1332 تا 1357ش. با توجه به تغییرات و تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در جامعه متحول شد. سایه­ی «فیلمفارسی» در این دوره بر سینما حاکم بود، اما فیلم­هایی هم در قالب سیاسی و اجتماعی تولید شدند. نسلی که در این دوره پرورش یافت، همراه با نوسازی­های اقتصادی و اجتماعی حکومت محمدرضا پهلوی است. نوسازی نامتوازن، تقسیم طبقاتی در شهرها و مهاجرت روستائیان به شهرها، در ذهنیت این نسل شکاف سنّت و مدرنیته را ایجاد کرد. سینمای ایران در این دوران، با تأثیرپذیری از فضای جامعه و مقوله تعارض و تقابل سنّت و مدرنیته، شاهد تحولاتی در زمینه فیلم­سازی، از شکوفایی عامه­پسند تا ابتذال و ورشکستگی است. در این پژوهش به­شیوه­ توصیفی- تحلیلی، روند تولید فیلم­های سینمایی در ایران و تغییر و تحولات آن و نیز پی­آمد واکنش تماشاگران بر سینما، در حکومت پهلوی دوم، سال­های 1332 تا 1357ش، بررسی می­شود. یافته­ی پژوهش نشان می­دهد که نوسازی­های نامتوازن دوران محمدرضاشاه باعث ایجاد شکاف جامعه با حکومت گردید. شکافی که در نسل تماشاگران این دوره میان سنّت و مدرنیته­ی ناشی از نوسازی اجتماعی و اقتصادی رخ داد، بر سینمای ایران و تولیدات آن نیز تأثیرگذار بود و سرانجام باعث ورشکستگی و بحران در سینما در سال­های منتهی به انقلاب اسلامی ­شد.

نویسندگان

جهانبخش ثواقب

استاد گروه تاریخ/دانشگاه لرستان.

پروین رستمی

دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی/ دانشگاه لرستان

روح الله بهرامی

دانشیار گروه تاریخ/ دانشگاه رازی کرمانشاه

محسن رحمتی

دانشیار گروه تاریخ/ دانشگاه لرستان.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اجلالی، پرویز(1383)، دگرگونی­ اجتماعی و فیلم­های سینمایی در ایران، جامعه­شناسی ...
  • اسنادی از موسیقی، تئاتر و سینما در ایران(1357-1300)(1379)، ج2، تهیه ...
  • افشار، طغرل(1333)، در کمان رنگین سینما، بی­جا: چاپ مسعود سعد. ...
  • امید، جمال(1377)، تاریخ سینمای ایران(1357-1279)، چ2، تهران: روزنه. ...
  • امینی، مریم(1378)، «فیلمفارسی، فرزند ناقص­الخلقه­ی سینما در ایران»، در: فیلمفارسی ...
  • آبراهامیان، یرواند(1396)، تاریخ ایران مدرن، ترجمه­ی محمدابراهیم فتاحی، چ15، تهران: ...
  • آذین، جبار(آذر1387)، «پرونده­ی موضوعی فیلمفارسی، مقدمه­ای بر سینمای نوین ایران: ...
  • بابایی، امیرحسین(آذر1387)، «فیلمفارسی، ابتذال ابدی»، نقد سینما، ش60: 44-45. ...
  • بهارلو، عباس(1379)، سینمای فردین به روایت محمدعلی فردین، چ2، تهران: ...
  • تورانی، بهروز(1378)، «سهل­انگاری در ساخت، واقعیت­گریزی در مضمون»، در: فیلمفارسی ...
  • تهامی­نژاد، محمد(1365)، سینمای رؤیاپرداز ایران، تهران: عکس معاصر. ...
  • جیرانی، فریدون(1378)، «هویت مخاطب «فیلمفارسی» و «فیلم­ فارسی»»، در: فیلمفارسی ...
  • جیرانی، فریدون(1379الف)، «دهه­ی سی تولد دوباره»، در: تاریخ تحلیلی صد ...
  • جیرانی، فریدون(1379ب)، «دهه­ی چهل، رؤیای شیرین و شکست»، در: تاریخ ...
  • جیرانی، فریدون(پاییز1373)، «سرنوشت فیلمفارسی(57-1340)»، نقد سینما، ش3: 30-42. ...
  • حسینی­زاد، مجید(آبان1381)، «سینمای رؤیاپرداز(1326-1357)»، نقد سینما، ش33: 36-42. ...
  • حیدری، غلام(1379)، «سینما در فاصله­ی دو کودتا»، در: تاریخ تحلیلی ...
  • زاده­محمدی، مجتبی(1389)، لومپن­ها در سیاست عصر پهلوی، چ2، تهران: مرکز. ...
  • صافاریان، روبرت(1378)، «بحث فیلمفارسی و مفهوم هنر توده­ای(پاپ آرت)»، در: ...
  • صدر، حمیدرضا(1381)، درآمدی بر تاریخ سیاسی سینمای ایران(1280-1380)، تهران: نی. ...
  • طوسی، جواد(1379)، «سینمای سال­های 1348-1357»، در: تاریخ تحلیلی صد سال ...
  • عبدالخانی، لنا و محمد نصرآبادی(زمستان1390)، «بازنمایی نقش زنان در سینما(سیاست­گذاری­های ...
  • کاتم، ریچارد(1378)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، چ2، تهران: ...
  • کامروا، مهرداد(آذر1373)، «بحران شهرنشینی در ایران»، کلک، ش57: 54-69. ...
  • گیتی، حسین(آذر1387)، «فیلمفارسی و فراز و نشیب­هایش: مؤلفه­های فیلمفارسی»، نقد ...
  • لاهیجی، شهلا(تابستان1376)، «مروری بر سینمای ایران از آغاز تا امروز»، ...
  • محمدکاشی، صابره(1378)، «خاکستر و الماس»، در: فیلمفارسی چیست؟، گردآورنده حسن ...
  • محمدی، جلال(تیر1382)، «بررسی الگوهای تأثیرپذیری مخاطبان از محتوای وسایل ارتباط ...
  • مستغاثی، سعید(1381)، سینمای ایران، روزگار نو(1356-1336)، تهران: الست فردا. ...
  • معززی­نیا، حسن(1378)، «فیلمفارسی چیست؟»، در: فیلمفارسی چیست؟، گردآورنده حسن معززی­نیا، ...
  • مهرابی، مسعود(1363)، تاریخ سینمای ایران از آغاز تا سال 1357، ...
  • نمایش کامل مراجع