بررسی مضمونی نقش جانوران اسطورهای در منسوجات ساسانی،مورد مطالعاتی: اسب بالدار و سیمرغ

منسوجات عصر ساسانی از آثار تاریخی فاخری هستند که بر غنای فرهنگی ایران گواهی می دهند. در میان نقوش پارچه های آن عهد، اسب بالدار و سیمرغ به واسطه بیان نمادین در حصول تفکر رایج آن دوره، حائز اهمیت ویژه ای هستند که محل توجه پژوهشگران این مقاله قرار گرفته اند. حال پرسش این است: نقوش جانوران اسطوره ای در پارچه های ساسانی همچون اسب بالدار و سیمرغ چه مضمون یا مفهومی را متجسم می سازد؟ هدف این پژوهش آن است با بهره گیری از مطالعات اسنادی و تدقیق در دو نمونه خاص نسبت به بررسی مضمون اسب بالدار و سیمرغ اقدام نماید.مطالعات به شیوه تحلیلی تاریخی و با نمونه گیری هدفمند دو قطعه پارچه منسوب به عصر ساسانی نشان می دهد، این منسوجات که احتمالاً به سبب ماندگاری از میراث سلطنتی بوده اند، مهر تأیید اهورامزدا بر سلطنت پادشاهان آن روزگار هستند. اسب بالدار و سیمرغ که ترکیبی از سگ، شیر و طاووس است علاوه بر معانی اساطیری ذاتی خود همچون صلابت و فیروزی؛ از یکسو به جهت بهره مندی از عنصر اهورایی بال، مصداق فرّه ایزدی و الوهیت برای دارنده آن محسوب می شوند و از سوی دیگر به دلیل برقراری ارتباط خویشاوندی با ایزد بهرام درسطح مختلف، به قدرت جنگاوریو پیروزمندی پادشاه گواهی داده و همچون دعای خیری، فزونی آن را طلب می کنند

کلیدواژه ها:

ساسانی ، پارچه ، نقش ، اسب بالدار ، سیمرغ