مساله شناسی راهبردی توسعه در استان کرمانشاه

گزارش حاضر که بازتاب چالش های توسعه در استان کرمانشاه است، توسط کارشناسان مرکز بررسی­ های استراتژیک ریاست جمهوری با همکاری «اتاق فکر استان کرمانشاه» تهیه و تدوین شده است. گزارش حاصل نتایج چهار نشست تخصصی با موضوع «آب و محیط زیست»، «کشاورزی و دامداری»، «اقتصاد، صنعت، سرمایه گذاری و کسب و کار» و «اجتماعی-فرهنگی» با حضور 108 نفر از نخبگان دانشگاهی، مدیران ذی ربط در دستگاه های اجرایی استان، نمایندگان اتاق بازرگانی و بخش خصوصی، فعالان مدنی و نمایندگان سازمان های مردم نهاد استان در روزهای 25 و 31 خرداد 1395 در دانشگاه رازی کرمانشاه است. در تهیه این گزارش علاوه بر آرای نخبگان از تحلیل داده های اسنادی، مانند سند آمایش سرزمین استان و گزارش های سازمانی و تحلیل رسانه های محلی استفاده شده است. مزیت و ویژگی بارز این گزارش ها آن است که شناسایی و اولویت بندی مسایل استان و راهکارهای رفع آن طی فرایندی از گفتگوی اجتماعی بین نخبگان استانی، بخش خصوصی، مدیران دستگاه های اجرایی، سازمان های غیردولتی در استان در قالب جلسات بحث گروهی و کارشناسی، حاصل شده است. محورها و حوزه های سیاستی که در این گزارش پوشش داده خواهد شد عبارت اند از: حوزه اجتماعی- فرهنگی حوزه کشاورزی حوزه محیط زیست حوزه اقتصاد بخشی از یافته های این پژوهش نشان می دهد استان کرمانشاه علیرغم بهره مندی از منابع گوناگون طبیعی، تاریخی و فرهنگی در حوزه های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی و زیست محیطی با چالش ها و مسایل گوناگونی مواجه است؛ که برخی از آن ها به مرحله بحرانی رسیده و در صورت ادامه وضعیت کنونی می تواند موجب افزایش ناپایداری در استان شده و لطمات جبران ناپذیری را بر استان و کشور وارد نماید. عدم توجه کافی به ویژگی های بومی و پتانسیل های فراوان استان، صدمات وارد شده به استان در دوران جنگ و عدم توجه کافی در جهت کاهش فاصله ایجاد شده در دوران جنگ بین این استان مرزی با سایر استان ها، در زمینه سرمایه گذاری، این استان را از نظر توسعه، در موقعیتی فروتر و در قطب دافع سرمایه قرار داده؛ به گونه ای که سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و انسانی آن به محض رسیدن به موقعیتی مناسب، جز در مواردی نادر از آن خارج می گردند؛ از سوی دیگر برخی اقدامات ارزیابی نشده در طول سال ها و دهه های گذشته، نه تنها موجبات بهبود وضعیت استان را فراهم نکرده اند بلکه بر شدت و عمق بحران های آن افزوده اند. مجموعه این عوامل در کنار یکدیگر وضعیت اقتصادی نامناسب کنونی را در این استان پدید آورده است. از سوی دیگر اتخاذ سیاست های تمرکز گرا، سبب تمرکز بیش از 60 درصد جمعیت در مرکز استان و پیدایش مناطق حاشیه ای در شهر کرمانشاه شده است که در حدود 40% از جمعیت شهر و نزدیک به 25% از جمعیت استان را در خود جای داده اند؛ این تمرکز جمعیت در مناطق حاشیه ای با قرار گرفتن در کنار موقعیت نامناسب اقتصادی استان، بستری را برای پیدایش و رشد آسیب های اجتماعی فراهم نموده، آسیب هایی که بررسی های مقدماتی، گویای آن است که از نظر نرخ و نوع در وضعیت نگران کننده ای قرار داشته و نهادها و دستگاه های متولی نیز به برخی از آنها اشراف ندارند.