تحول اداری مبتنی بر رویکردهای نوین کاهش زمینه های بروز فساد اداری

مطالعه تاریخ نشان می دهد فساد در جوامع بشری قدمتی به اندازه تمدن داشته و اکنون نیز یکی از مسائل مبتلا به کشورهای جهان می باشد. فساد اداری به اقداماتی اطلاق م یشود که ناشی از بکارگیری قدرت و توان سازمانهای دولتی و یا وابسته به دولت برای کسب منافع مالی فردی و یا گروهی است. فساد اداری، عارضه ای است که امروزه گریبان گیر همه کشورها - توسعه یافته یا کم تر توسعه یافته،دموکراتیک (ضعیف یا قوی) و غیر دموکراتیک - می باشد. به سخن دیگر، هیچ کشور پاکی به لحاظ فساد اداری در جهان وجود ندار د . متاسفانه روش های مختلف ارائه شده در کشور برای مقابله با این معضل تاکنون اثر بخشی چندانی نداشته است . اگر چه جامعه ایران ، جامعه ای توام با گرایشهای مذهبی و ملی است که همه آنها فساد را پدیده ای زشت شناخته اند و همواره تاکید بر مبارزه با آن کرده اند ، با این حال شاهد این هستیم که شیوع فساد در جامعه مسیر بسیاری از پیشرفتهای اجتماعی و ملی را بسته و هزینه های هنگفتی را بر دوش کشور و در نهایت مردم گذاشته است به گونه ای که سازمان شفافیت بین المللی جایگاه ایران را از میان 180 کشور جهان در رده 168 قرار داده است. با توجه به این موارد، ضرورت نگاهی نو به مساله و بازتعریف آن جهت ارائه راهکارهایی متفاوت با آنچه تاکنون ارائه شده ضروری به نظر می رسد. سوال اساسی این تحقیق آن است که چگونه می توان اصولا بستری ایجاد کرد که فساد اداری در آن بستر اجازه ظهور نیابد و سیستم های اداری را حتی الامکان خطا ناپذیر ساخت؟ به عبارت دیگر، این پژوهش قصد دارد تا این موضوع را از نگاهی متفاوت و تازه (چگونگی حذف یا کاهش خطاپذیری سیستم) با تاکید بر سیستم بازخورد پیشگیرانه به جای بازخوردهای پس از عمل و کنترلی بر اساس رویکردهای نوین مورد توجه قرار دهد. در این راستا، رویکرد پوکا یوکه به عنوان روشی که توس ط شرکت های ژاپنی و سپس سایر نقاط جهان، با هدف کاهش و خذف امکان بروز خطا در سیستم های تولیدی بکار گرفته شده است، مورد استفاده قرار گرفته است. این رویکرد سعی می کند تا با خطاناپذیر کردن سیستم ها، زمینه بروز خطا را کاهش داده و در نهایت آن را به صفر برساند. در چنین رویکردی، به جای سرزنش پس از وقوع انجام دهنده خطا، از همان ابتدا جلو رخ دادن آنرا می گیرند. بدین ترتیب، همچنین، با توجه به اصول این رویکرد، با استفاده از نظر خواهی از خبرگان در جلسات گروه متمرکز، راه کارهای حذف و یا کاهش خطا پذیری سیستم های اداری از بعد فساد اداری با استفاه از تکنیکwhy-5 مورد توجه گرفته است. در این پژوهش، پس از نظر خواهی از خبرگان در قالب گروه های متمرکز، زمینه های بروز فساد اداری استخراج و با استفاده از کدگذاری تحت پنج مقوله اصلی دسته بندی ش د . سپس با استفاده از تکنیک های پوکایوکه چگونگی بروز توسط خبرگان مورد تحلیل قرار گرفت و در نهایت بر آن اساس راهکارهایی جهت حذف یا کاهش خطا (فساد اداری) ارائه گردیده است. تحقیق نشان داده که بهتر است به جای مبارزه با پدیده فساد اداری، بسترهای بروز این معضل از میان برداشته شود. در این صورت، هزینه پیشگیری قطعا کمتر از هزینه درمان خواهد بود

کلیدواژه ها:

تحول اداری ، فساد اداری ، روش های کنترل فساد اداری ، پیشگیری ، رویکرد پوکایوکه ، حذف خطا