ارزیابی گونه ها و تکمیل قطعه چین و ژاپن درباغ گیاهشناسی ملی ایران

سبک باغ سازی خاور دور ( چین و ژاپن ) یکی از سبکهای معروف باغ سازی در جهان می باشد که همانند سبک باغ سازی ایران در شکل گیری سبکهای باغ سازی سایر دوره ها (خصوصا" اروپا) نقش قابل توجهی داشته است. سابقه باغسازی خاور دور ریشه در فرهنگ چین باستان دارد که درسبک باغسازی چین باستان منظر باغها واقعی ؛ با الهام از طبیعت و بکارگیری عناصر طبیعی احداث شده است. وهمواره از فرم طبیعی درختان ؛ درختچه ها و گیاهان استفاده شده است و در بعضی موارد طبیعت شبیه سازی شده است بدین ترتیب که ایجاد تپه بجای کوهستان ؛ نهر و دریاچه بجای رودخانه های طبیعی ؛ صخره و سنگ بمنزله استقامت و پایداری شبیه سازی می شوند. فرهنگ باغسازی چینیها کم کم به فرهنگ ژاپنیها راه پیدا کرد بدین ترتیب که با تغییراتی در تصور عناصر؛ سبک باعهای ژاپنی مطرح گردید. ژاپنیها علاوه بر استفاده از منظر واقعی عناصر در باغها از عناصر سمبلیک برای القای منظر به بینندگان استفاده می کردند. مثلا با بکاربردن بعضی صخره ها و یا هرس درختان سعی در القای منظر کوهستان ؛ با استفاده از شنهای سفید و آبی و ایجاد نقش در بستر آنها سعی در القای امواج خروشان دریا دارند. با توجه به اینکه باغسازی در خاور دور به فرهنگ این کشورها راه پیدا کرده است بنابراین بازدیدکنندگان از این باغها؛ با تمرکز افکار خود و القای سمبلیک عناصر؛ با تصور حضور خویش در دامان طبیعت به آرامش معنوی خاصی دست پیدا می کنند و از حضور خود در این باغها لذت می برند. سبک باغ سازی خاوردور (چین وژاپن ) به دلیل جمعیت زیاد وکمبود اراضی همواره بر اساس فضاهای کوچک وطرح های مینیاتوری شکل گرفته است. در این سبک باغسازی سعی بر این است که از کمترین فضای موجود با بکارگیری عناصر و اجرای مینیاتوری کار؛ بیشترین استفاده را داشته باشند. درطراحی این باغها همواره سعی شده است که ازطبیعت تقلید شود و توپوگرافی وجنگلکاری طوری انجام شودکه شبیه به یک منظره طبیعی درمقیاس کوچکتر باشد. عناصر اصلی تشکیل دهنده باغهای خاور دور سه عنصر آب ؛ سنگ و گیاه می باشند. در این قطعه با الگو گیری و استفاده از ویژگیهای خاص این سبک باغ سازی، طرح باغ چین وژاپن(خاور دور ) در زمینی به مساحت ‮‭2/3‬ هکتار از سال ‮‭1373‬ به اجرا در آمده است . به منظور طراحی این قطعه ابتدا لیستی مرکب از ‮‭160‬ گونه از درختان و درختچه های مربوطه تهیه گردید. سپس جهت تامین گیاهان لیست مربوطه از داخل وخارج، با رعایت اصول طراحی فضای سبز (محور، فرم ، بافت، مقیاس ، رنگ ، تکرار، تنوع وتعادل ) و ویژگیهای خاص باغهای خاوردور (چین وژاپن ) اقدام لازم به عمل آمد. درطراحی سایت سعی شده است از سه عنصر سنگ ، آب وگیاه تا حد مطلوب استفاده گردد. الف - سنگ دراستفاده از این عنصرطبیعی، دقت لازم به منظور حفظ ویژگیهای کاربردی آن درفضاهای مختلف اعم ازچشمه ، نهر، آبشار، حاشیه دریاچه وپراکنش آن درباغچه ها صورت گرفته است . بدین ترتیب تمام مسیرجریان آب ازمحل چشمه تا رسیدن نهر به دریاچه ، پیاده رو و حاشیه آن از سنگهای صخره ا ی موجود با شکلهای طبیعی پهن ،گرد، عمودی و استفاده شده است ودرجاگذاری این سنگها برای ایجاد مناظر زیبا درترکیب با دوعنصرآب وگیاه دقت لازم به عمل آمده است . ب - آب ازآنجایی که کاربرد صحیح عنصرآب در فضای سبز باعث افزایش زیبایی فضاهای مربوطه می گردد. با پیش بینی یک دریاچه نسبتا" بزرگ در طرح با سیستم گردش آب از چشمه ایجاد شده بر روی تپه در قسمت شمال شرقی دریاچه وجریان آب از طریق نهرساخته شده سعی شده است ازعنصرآب علاوه بر ایجاد مناظر زیبا، برای تلطیف هوا نیز بهره برداری گردد. ج - گیاه همانطورکه می دانیم گیاه اصلی ترین عنصرکاربردی در باغهای گیاهشناسی محسوب می گردد. نظربه اینکه گیاهان دارای ویژگیهای متعدد و قابل توجه می باشند با استفاده صحیح از این عنصرمی توان تمام اصول طراحی را دریک فضای سبز به نمایش گذاشت. ازآنجایی که درباغهای خاوردور (چین وژاپن) از زیبایی رنگ برگ درختان و همچنین گل درختچه های دایمی برای ایجاد مناظرزیبا استفاده می شود درطراحی این قطعه نیز سعی شده است باکاربردگیاهان هم به صورت انفرادی وهم به صورت توده ای از ویژگیهای آنها استفاده لازم به عمل آید تا چشم اندازهای زیبا وقابل توجهی ایجاد شود. ترکیب گیاهان با حفظ مرکزیت دریاچه ، با افزایش ارتفاع از دریاچه به سمت بیرون از ویژگیهای طراحی این سایت می باشد. استفاده از گونه های سوزنی برگ، همیشه سبز، زیبا وخوش شکل ، وهمچنین گونه های درختی خزان شونده با رنگهای متنوع پاییزی و درختان و درختچه های گلدار به طوری که در تمامی فصول زیبایی گل وجود داشته باشد وکاربرد درختان کوتاه و درختچه ها درکنار سنگهای صخره ا ی بطور انفرادی ازدیگر ویژگیهای این قطعه می باشد.