ارزیابی عملکرد دانه در آزمایشات مقایسه عملکرد یکنواخت مقدماتی گندم تحت شرایط آبیاری محدود در مناطق سرد (پروژه خشکی)

تنش خشکی آخر فصل از عوامل اصلی کاهش عملکرد گندم آبی در مناطق سرد کشور می باشد.در همین راستا مطالعات مختلفی در شرایط تنش خشکی انجام می شوند تا ارقامی معرفی شوند که با حداقل آبیاری در بهار بتوانند عملکرد دانه قابل قبولی تولید کنند. هدف از اجرای این پروژه انتخاب لاین های جدید دارای عملکرد بالا و متحمل به تنش خشکی آخر فصل برای مناطق سرد در آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی با استفاده از اندازه گیری عملکرد دانه و برخی صفات زراعی بود که بتوانند در شرایط آبیاری محدود در فصل بهار، محصول قابل قبولی تولید بکنند این پروژه مشتمل بر دو سری آزمایشات بود. در آزمایشات سری اول، تعداد ‮‭132‬ لاین و ارقام شاهد (گاسکوژن، گاسپارد، شهریار، زرین والوند) در ایستگاههای کرج و اراک ارزیابی شدند. آزمایشات سری دوم در کرج و اردبیل با تعداد ‮‭72‬ لاین نو ترکیب حاصل از تلاقی ارقام نورستار و پیشتاز ( لاین های نو ترکیب ‭BC‬4F6 با حدود 5/%‮‭97‬ ریخته ارثی از رقم پیشتاز) و نیز 5 لاین خواهری نسل F6 حاصل از تلاقی رقم زاگرس با رقم سی دی سی کلایر ‭(CDC Clair) ‬از نظر عملکرد دانه و خصوصیات زراعی مهم در مقایسه با ارقام شاهد اززیابی شدند. درطول فصل زراعی صفات زراعی از قبیل مقاومت به زنگ زرد، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد روز از کاشت تا گرده افشانی، تعداد روز از کاشت تا رسیدن فیزیولوژیکی و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. در نهایت از این سری آزمایشات بر اساس عملکرد دانه، صفات مطلوب زراعی و پایداری عملکرد به روش غیر پارامتری رتبه بندی (میانگین رتبه و انحراف معیار آن)، لاین هایی که از حیث عملکرد دانه بالاتر و از حیث دو معیار فوق واجد مقادیر پایین بودند مشخص و سپس با در نظر گرفتن دیگر صفات مطلوب مورد نظر از قبیل مقاومت به زنگها، تعداد ‮‭49‬ لاین برتر از شاهدها انتخاب و برای آزمایش های پیشرفته در نظر گرفته شدند. واژه های کلیدی: تنش خشکی، مقایسه عملکرد یکنواخت مقدماتی گندم، گندم نان، مناطق سرد

کلیدواژه ها:

گندم نرم ، ارقام ، تنش خشکی ، آبیاری ، عملکرد زراعی