بررسی تاثیر تاریخ کاشت و میزان بذر بر عملکرد ارقام بهاره کلزا در کشت زمستانه
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
استان موضوع گزارش: البرز
شهر موضوع گزارش: کرج
شناسه ملی سند علمی: R-1093843
تاریخ درج در سایت: 27 بهمن 1397
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
مشاهده: 282
تعداد صفحات: 80
سال انتشار: 1390
نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده طرح پژوهشی:
بمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت زمستانه و میزان بذر بر عملکرد و اجزا عملکرد دانه سه رقم بهاره کلزا این آزمایش بصورت اسپلیت پلات فاکتوریل با چهار تکرار در دو سال زراعی 1382-83 و1383-84 در اصفهان، در دو سال زراعی 1382-83 و 1384-85 در کرج و در سال 1382-83 در شاهرود و قزوین انجام شد که البته این طرح در قزوین با مشکل بد سبزی همراه بود و نتایجی از آن حاصل نشد. فاکتور اصلی تاریخ کاشت در منطقه کرج در سال اول و در مناطق اصفهان(هر دو سال)، شاهرود و قزوین در سه سطح شامل: ده بهمن، بیست بهمن و سی بهمن ودر سال دوم منطقه کرج در سه سطح شامل: دهه سوم بهمن، دهه اول اسفند و دهه دوم اسفند بود. این تغییر در تاریخ کاشت در سال دوم در کرج بدلیل بارش برف و عدم امکان کشت در بهمن ماه بود. عامل فرعی شامل ترکیب سه سطح میزان بذر شامل : ،10 8 و 12 کیلوگرم بذر در هکتار و سه رقم کلزا بود. ارقام کلزا شامل هیبریدHyola308 ، هیبرید Hyola401 و رقم RGS003 بود که جز ارقام معرفی شده کلزا با تیپ رشد بهاره هستند. صفات مورد مطالعه در این آزمایش شامل ارتفاع بوته،تعداد شاخه در بوته، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در شاخه های فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بود. نتایج تجزیه واریانس در سال اول آزمایش در کرج نشان داد تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و روغن دانه دارد. اما بر سایر صفات اثر آماری معنی داری ندارد. بیشترین عملکرد دانه با 2385 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت سوم حاصل شد. عامل میزان بدر تنها اثر معنی داری بر تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته داشت و بر سایر صفات مورد مطالعه اثرآماری معنی داری نداشت. بیشترین عملکرد دانه از میزان بذر 10 کیلوگرم در هکتار با 2266 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین تعداد دانه در غلاف در میزان بذر 8 کیلوگرم در هکتار و بیشترین تعداد غلاف در بوته از میزان بذر 10 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. ارقام مورد مطالعه از نظر تمامی صفات مورد مطالعه به جز تعداد شاخه و تعداد دانه در غلاف با هم تفاوت معنی داری داشتند. رقم RGS003 با تولید 2321 کیلوگرم دانه در هکتار عملکرد دانه بالاتر ی داشت که البته با هیبرید Hyola401 در یک گروه آماری قرارگرفت. نتایج تجزیه واریانس در کرج در سال دوم آزمایش نشان داد تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه ندارد اما بر صفات تعداد بذر در غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف در شاخه های فرعی، تعداد شاخه و شاخص برداشت اثر آماری معنی داری دارد.بیشترین عملکرد دانه با 1619 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت اول حاصل شد. شاخص برداشت، تعداد بذر در غلاف، تعداد غلاف در بوته و تعداد غلاف در شاخه های فرعی نیز در تاریخ کاشت اول بیشتر بود. عامل میزان بدر تنها اثر معنی داری بر تعداد بذر در غلاف داشت و بر سایر صفات مورد مطالعه اثرآماری معنی داری نداشت. بیشترین عملکرد دانه از میزان بذر 12 کیلوگرم در هکتار با 1651 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین تعداد بذر در غلاف در میزان بذر 10 کیلوگرم در هکتار با 3.20 عدد بذر در غلاف مشاهده شد . ارقام مورد مطالعه از نظر تمامی صفات مورد مطاله با هم تفاوت معنی داری داشتند. هیبرید Hyola308 با تولید 1681 کیلوگرم دانه در هکتار از نظر آماری عملکرد دانه بالاتر و معنی داری از دو رقم دیگر داشت.هیبرید Hyola401 و رقم RGS003 ازنظر آماری در یک گروه آماری قرارگرفتند. تجزیه مرکب دوساله عملکرد و اجزای عملکرد دانه در اصفهان نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال 5 درصد معنی دار است و کمترین تعداد غلاف در بوته در تاریخ کاشت سی بهمن با متوسط 5.80 غلاف در بوته مشاهده شد. اثر میزان بذر نیز بر تعداد غلاف در بوته در سطح 5 درصد معنی دار بود و میزان بذر 8 کیلوگرم در هکتار با 9.96 غلاف در بوته بیشترین تعداد غلاف در بوته را تولید نمود. با این حال صفت تعداد غلاف در بوته تحت تاثیر ارقام مورد آزمایش قرار نگرفت. اثر زمان کاشت بر روی صفت تعداد دانه در غلاف معنی دار بود و در تاریخ کاشت 20 بهمن بیشترین تعداد دانه در غلاف (63.23) حاصل شد. اما ارقام مورد آزمایش اختلاف معنی داری از نظر این صفت نداشتند. متوسط تعداد دانه در غلاف تحت تاثیر میزان بذر قرار گرفت و در میزان بذر 8 کیلوگرم کمترین تعداد دانه در غلاف(36.19) مشاهده گردید. وزن هزار دانه تحت تاثیر زمان کاشت و میزان بذر قرار نگرفت اما ارقام مورد آزمایش از نظر این صفت تفاوت معنی داری داشتند بطوریکه هیبرید Hyola401 و رقم RGS003 بترتیب با میانگین 08.3 و 99.2 گرم بدون تفاوت معنی دار وزن هزار دانه بالاتری داشتند و هیبرید Hyola308 با میانگین 79.2 گرم با اختلاف معنی داری از دو رقم دیگر کمترین وزن هزار دانه را داشت. میانگین عملکرد دانه در مجموع دو سال بطور معنی داری متاثر از عامل تاریخ کاشت بود و تاریخ کاشت بیستم بهمن ماه با عملکرد 4.2842 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت. عملکرد دانه همچنین تحت تاثیر میزان بذر قرار گرفت و تیمار 12 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را با میانگین 3.2733 کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داد. در میان ارقام مورد بررسی رقم RGS003 با میانگین 2719 کیلوگرم در هکتار با اختلاف معنی دار عملکرد دانه بالاتری داشت. درصد روغن دانه نیز تنها تحت تاثیر عامل تاریخ کاشت قرار گرفت و تاریخ کاشت 30 بهمن از نظر این صفت از برتری معنی داری برخوردار بود. نتایج تجزیه واریانس یکساله عملکرد دانه در شاهرود نشان داد که تاریخ کاشت 82/11/20 بالاترین عملکرد را به میزان 1342 کیلو گرم در هکتار تولید نمود که اختلاف بسیار معنی داری با سایر تاریخهای کاشت داشت . در بین ارقام نیز رقم 308 Hyola با میانگین