ارزیابی میدانی واکسن غیرفعال سه ظرفیتی کلی باسیلوز در طیور

کلی باسیلوز یک بیماری زیونوز (مشترک بین انسان ، دام و طیور) می باشد که توسط باکتری اشریشیا کلی ‭(E.coli ) ‬ایجاد می گردد. این بیماری یکی از شایعترین بیماریهایی است که در طیور گزارش شده است و یک بیماری بسیار جدی ومهم از نظر خسارت های اقتصادی در این صنعت میباشد. سروتیپ های شایع بیماریزا در طیور در اغلب نقاط مختلف جهان متعلق به سروتیپ های O‮‭78‬ ، O،2 O1 بوده در صورتیکه در ایران سروتیپ های شایع بیماریزا O،1O،2O6 میباشند. در منطقه خاورمیانه و برخی از نقاط ایران به دلیل وجود شرایط آب و هوایی سخت در فصل تابستان شیوع این بیماری دیده می شود. یکی از راههای کنترل و پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون می باشد. امروزه از چندین نوع واکسن که شامل واکسن های غیرزنده چند ظرفیتی بر علیه سروتیپ های مختلف بیماریزای ‭E.coli ‬، واکسن زنده تخفیف حدت یافته و واکسن نوترکیب استفاده می شود . بخش میکروب شناسی موسسه رازی در سال ‮‭1384‬ اقدام به تهیه آزمایشگاهی واکسن سه ظرفیتی بر علیه کلی باسیلوز در طیور و بررسی ایمنی زایی آن نمود. هدف از اجرای این طرح بررسی و ارزیابی میدانی کارایی و ایمنی زایی واکسن غیر فعال سه ظرفیتی کلی باسیلوز در طیور در مقیاس نیمه صنعتی می باشد. دراین تحقیق واکسن غیر فعال سه ظرفیتی کلی باسیلوز با استفاده از سروتیپ های بیماریزای ‭E.coli(O‬،1O،2O6) تهیه گردید. واکسن در شرایطی تهیه شد که فیمبریه های ‭P (F‬1)، F‮‭11‬ باکتری تجلی گردید.کلیه آزمایشات کنترلی لازم از قبیل آزمایش استریلتی ، آزمایش ‭Safety (‬بی ضرری) بر روی آن انجام شد. جهت ارزیابی میدانی واکسن تهیه شده از دو مرغداری در استان های مرکزی (اراک) و البرز (هشتگرد) استفاده گردید. ظرفیت مرغداری در اراک ‮‭10000‬ قطعه ای و مرغداری در هشتگرد ‮‭30000‬ قطعه ای بودند. سن جوجه های مورد آزمایش جهت واکسیناسیون در مرغداریها ‮‭12‬ روزه بودند. واکسن به دو صورت تزریقی و اسپری تجویز شد. بعد از واکسیناسیون تا سن ‮‭45‬ روزگی جوجه ها از نظر وجود بیماری کلی باسیلوزیس مورد بررسی قرار گرفتند. مرگ و میر جوجه ها روزانه ثبت گردید. لاشه جوجه ها ی تلف شده کالبد شکافی گردید واز نظر وجود بیماری کلی باسیلوزیس مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین جهت تعیین اثر بخشی واکسن ‭(Efficacy) ‬از دو آزمایش چالش ‭(Challenge) ‬و آزمایش آگلوتنیاسیون در پایان دوره استفاده گردید. در این تحقیق مشاهده گردید که در مرغداری هشتگرد میزان تلفات جوجه های واکسینه شده به روش تزریقی ‮‭4/74‬ درصد و به روش اسپری ‮‭9/79‬ درصد و گروه کنترل ‮‭13/12‬ درصد بود. در مرغداری اراک میزان تلفات جوجه های واکسینه شده به روش تزریقی ‮‭7/58‬ درصد و گروه کنترل ‮‭18/18‬ درصد بود. نتایج نشان داد که واکسیناسیون به روش تزریقی کمترین میزان تلفات را دارد. نتایج کالبد شکافی نشان داد که علایم بالینی بیماری کلی باسیلوزیس از قبیل پریکاردیت ، پری هپاتیت وتورم کسیه های هوایی در جوجه های واکسینه شده به روش تزریقی مشاهده نشد در صورتیکه در گروه کنترل و اسپری مشاهده گردید. در مرغداری هشتگرد میزان تیتر آنتی بادی بر علیه بیماری در جوجه های واکسینه شده به روش تزریقی ‮‭1/244‬ و به روش اسپری ‮‭1/46‬ بود. در مرغداری اراک میزان تیتر آنتی بادی بر علیه بیماری در جوجه های واکسینه شده به روش تزریقی ‮‭1/165‬ بود. نتایج چالش نشان داد که میزان مرگ و میر در جوجه های واکسینه شده بطور تزریقی در هر دو مرغداری صفر بود در صورتیکه درگروه واکسینه بطور اسپری میزان تلفات سه قطعه بود. در نهایت نتایج نشان داد که واکسن غیر فعال سه ظرفیتی کلی باسیلوز به روش تزریقی دارای بیشترین میزان کارایی و اثر بخشی می باشد و به نظر می رسد که از این واکسن می توان در جهت کنترل و پیشگیری بیماری کلی باسیلوز در طیور استفاده کرد. کلید واژه ها : واکسن غیرفعال سه ظرفیتی کلی باسیلوز- سروتیپ های ‭E.coli O‬،1O،2O6 - فیمبریه های ‭P (F‬1)، F‮‭11‬- کلی باسیلوز طیور