شناسایی، جمع آوری و ارزیابی ژرم پلاسم بومی عناب

کشور ایران یکی از مناطق اولیه پراکنش بسیاری از گیاهان دارویی از جمله عناب می باشد.گونه های مختلفی در جنس عناب وجود دارد. ولی در کشور ما گونه عناب معمولی و کنار از دیگر گونه های این جنس مهم تر بوده که در اغلب مناطق به صورت تک درخت ودر برخی مناطق به صورت باغ تجارتی کشت و کار می شوند. با توجه به اهمیت دارویی و زیست محیطی این گیاه جهت حفظ و نگهداری و جلوگیری از انقراض گونه ها و ژنوتیپ های عناب موجود در کشور پروژه شناسایی، ارزیابی و جمع آوری ژرم پلاسم عناب تهیه و تدوین شده و در مناطق مختلف کشور از جمله استان اصفهان به مدت 3 سال به مرحله اجرا درآمده است. برای اجرای این تحقیق دراستان اصفهان ابتدا کل سطح استان به سه منطقه تقسیم شد. هر سال به یکی از این مناطق مراجعه و گونه ها و یا ژنوتیپ های عناب موجود در آن منطقه شناسایی و درختان آنها علامت گذاری شد. سپس این درختان در چهار مرحله (خواب فیزیولوژیکی درخت، مرحله گلدهی، دوره رشد رویشی فعال درختان و زمان رسیدن و برداشت محصول) مورد بازدید قرار گرفتند. در هر یک از مراحل بازدید ضمن مطالعه مراحل فنولوژی، وضعیت ظاهری، پوشش سبز و میزان رشد رویشی درختان، از گل، برگ، میوه و شاخه آنها نمونه برداری شد. این نمونه ها به آزمایشگاه حمل و خصوصیات گیاه شناسی و مورفولوژی هریک از گونه ها و یا ژنوتیپ های عناب شناسایی شده بطور جداگانه بر اساس توصیف نامه (دیسکریپتور) عناب مورد مطالعه قرار گرفت و در هر صفت یادداشت برداریهای لازم مطابق فرم های مربوطه انجام شد. بر اساس نتایج مطالعات انجام شده در طول مدت انجام این تحقیق در استان اصفهان تعداد 5 ژنوتیپ متفاوت عناب به اسامی (عناب نجف آباد، عناب اردستان، عناب قمبوان و عناب بهاره و پاییزه کوهپایه) شناسایی شد. با توجه به کیفیت مطلوب محصول این ژنوتیپ ها، جهت احداث باغهای جدید و یا اصلاح باغهای قدیمی می توان از این ژنوتیپ ها استفاده نمود. واژه های کلیدی: عناب، ژنوتیپ، مراحل فنولوژی، مشخصات مرفولوژی، دیسکریپتور