تعیین خصوصیات ملکولی جدایه های بومی آبله گوسفندی و بزی با استفاده از ژن همولگ رسپتورکموکاین ‭CKR‬

جنس کاپری پاکس ویروس ‭CaPV‬متعلق به خانواده پاکس ویریده ‭Poxviridae‬از سه ویروس آبله گوسفندی‭SPV ‬، آبله بزی ‭GPV‬و بیماری لامپی اسکین ‭LSDV ‬تشکیل شده است. آبله گوسفندی و آبله بزی به همراه اکتیمای مسری ‭CE ‬در جنس پاراپاکس ، بیماری های بومی ایران محسوب می شوند.کاپری پاکس ویروس ها از نظرخصوصیات ویرولوژی و سرولوژی کاملا مشابه هستند. علاوه بر این، بین ویروس های آبله گوسفندی و آبله بزی و ویروس اکتیمای مسری قرابت آنتی ژنی بسیار بالایی وجود دارد. لذا شناسایی اختصاصی و بررسی های اپیدمیولوژیک این ویروس ها تنها با استفاده از روش های ملکولی امکان پذیر می باشد. هدف از این مطالعه، تعیین خصوصیت ملکولی جدایه های ‭SPV ‬و ‭GPV ‬ایران بر اساس ژن همولگ گیرنده کموکاین‭CKR ‬بود. در ابتدا با راه اندازی یک تکنیک ‭ PCR ‬اختصاصی جنس‭CaPV ‬بر اساس قطعه ‮‭390‬ ‭bp ‬ژن P‮‭32‬ امکان شناسایی ‭SPV ‬و ‭GPV ‬فراهم گردید. آزمایش ‭PCR ‬روی ‮‭25‬ نمونه بیوپسی مثبت از ارگان های مختلف گوسفندها و بزهای مبتلا از کانون های بیماری ‭SPV ‬و ‭GPV ‬در ایران در مقابل 6 نمونه دلمه پوستی آلوده به ‭CE ‬، به عنوان ویروس غیر مرتبط انجام گرفت. ‮‭25‬ نمونه ‭SPV ‬و ‭GPV ‬باند واضح ‮‭390‬ ‭bp ‬در ژل الکتروفورز نشان دادند. به منظور تعیین خصوصیت مولکولی ژن همولگ ‭CKR ‬جدایه های ‭SPV ‬و ‭GPV ‬ایران، ‭DNA‬ژنومی ‮‭10‬ جدایه از موارد مثبت انتخاب گردید. در ابتدا یک تکنیک ‭PCR ‬با طراحی پرایمرهای اختصاصی ژن ‭CKR ‬راه اندازی شد. فراورده های ‭PCR ‬حاصل در وکتور ‭pTZ‬‮‭57‬‭R/T ‬کلون شدند. قطعات به دست آمده تعیین توالی و آنالیز شدند، سپس با توالی ‭CKR ‬کاپری پاکس ویروس های موجود در بانک ژن مقایسه گردیدند. در این بررسی جدایه های ‭SPV ‬ایران با جدایه های ‭SPV ‬موجود در بانک ژن به استثنا جدایه عمان و سویه 1‭-KS ‬کنیا بیش از %‮‭99‬ قرابت نشان دادند و جدایه های ‭GPV ‬ایران با جدایه های ‭GPV‬موجود در بانک ژن به استثنا جدایه های عربستان، سودان و نیجریه ‮‭98‬-%‮‭99‬ قرابت داشتند و بین جدایه های ‭SPV ‬و ‭GPV ‬ایران %‮‭95‬ تشابه وجود داشت. جدایه ‭GPV ‬گرگان با جدایه های ‭GPV ‬ترکیه، قزاقستان، عراق، یمن و آفریقا و 4 جدایه دیگر ‭GPV ‬ایران با جدایه های ‭GPV ‬هند، بنگلادش و عمان پروفایل ژنی مشابهی رانشان دادند. به منظور تشخیص تفریقی ‭SPV ‬از ‭GPV ‬تکنیک ‭RFLP PCR- ‬با طراحی پرایمر های اختصاصی قطعه ‮‭676‬ ‭bp ‬از ژن ‭CKR ‬راه اندازی گردید. محل های برش آنزیم های محدودگر این قطعه با استفاده از نرم افزار ژنتیکی بررسی شد. محل برش آنزیم محدودگر ‭Mun I ‬و ‭Bst BI ‬به ترتیب اختصاصی ‭SPV ‬و ‭GPV ‬شناسایی گردید. آزمایش ‭RFLP PCR- ‬روی ‮‭10‬ جدایه ایران به همراه سویه های واکسینال ‭SPV ‬و ‭GPV‬، سویه ‮‭0240‬ آبله گوسفندی کنیا و سویه ‭Neethling ‬بیماری لامپی اسکین انجام گرفت. قطعات تکثیر شده‭SPV ‬و ‭GPV ‬تحت هضم توام دو آنزیم مذکور، دو الگوی متفاوت در ژل الکتروفورز نشان دادند. در مقابل، سویه های ‮‭0240‬ و ‭Neethling ‬تحت هضم آنزیمی باندی را نشان ندادند. براساس یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت استفاه از ژن همولگ ‭CKR ‬برای بررسی تنوع ژنتیکی ویروس های آبله و شناسایی منشا گونه ای جدایه ها بسیار مناسب می باشد و تکنیک ‭RFLP PCR- ‬که بر اساس این ژن برای اولین بار در این مطالعه معرفی شده است برای مطالعات اپیدمیولوژی ملکولی این ویروس ها پیشنهاد می گردد.