اصلاح خاک های آلوده به فلزات سنگین استان خوزستان با روش های شیمیایی

قابلیت استفاده فلزات سنکین در خاکهای آلوده می تواند با اضافه کردن اصلاح کننده ها به خاکهای آلوده کاهش یابد. در این مطالعه کارایی سوپر فسفات تریپل، خاک فسفات، کمپوست و زیولیت بعنوان عوامل تثبیت کننده کادمیم، سرب، نیکل و مس با استفاده از عصاره گیرهای منفرد ( مانند آب، نیترات کلسیم ‮‭0/1‬ نرمال و ‭DTPA ‬با ‮‭3.7 05.0‬‭=pH)‬، عصاره گیری متوالی و آزمایشهای گلدانی در یک خاک اسیدی و سه خاک قلیایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که اضافه کردن سوپرفسفات تریپل بطور معنی داری سرب و کادمیم قابل استخراج با ‭DTPA ‬را به ترتیب ‮‭40/0-70/04‬ درصد و ‮‭10/0-29/0‬ درصد کاهش داد ولی استفاده از سوپر فسفات در خاک گلستان و آ-غربی مقدار نیکل قابل استخراج با ‭DTPA ‬را به ترتیب ‮‭380‬ و ‮‭671‬ درصد افزایش داد و در خاکهای رضوانشهر و مسجد سلیمان اثر معنی داری نداشت. اثر سوپر فسفات تریپل بر مس قابل استخراج با ‭DTPA ‬در خاکهای مختلف متفاوت بود. کمپوست، زیولیت و خاک فسفات اثر معنی داری بر کادمیم و سرب قابل استخراج با ‭DTPA ( ‬به اسثتثنای خاک اسیدی که باعث افزایش معنی دار سرب شدند) نداشتند و اثر این اصلاح کننده ها بر نیکل و مس قابل استخراج با ‭DTPA ‬در خاکهای مختلف متفاوت بود. نتایج حاصل از عصاره گیری متوالی نشان داد که استفاده از سوپر فسفات تریپل باعث کاهش قابل ملاحظه کادمیم و سرب در جز تبادلی گردید و سبب شد که شکلهای متحرک کادمیم و سرب به طرف شکلهایی ازکادمیم و سرب که پایداری بیشتری دارند(مانند پیوند شده با آهن- منگنز و باقیمانده) شیفت پیدا کند. بطور عکس اضافه کردن سوپر فسفات تریپل باعث کاهش نیکل در جز باقیمانده و افزایش آن در جز تبادلی گردید. در مقایسه با شاهد، اضافه کردن سوپرفسات تریپل غلظت سرب (‮‭57 -99‬ درصد، میانگین ‮‭88‬ درصد) و کادمیم (‮‭54-80‬ درصد، میانگین ‮‭66‬ درصد; به استثنای خاک اسیدی که تفاوت معنی دار نبود) و مس ( ‮‭18-67‬ درصد، میانگین ‮‭35‬ درصد; به استثنای خاک اسیدی با 6 درصد افزایش) را در گیاه گندم کاهش داد و در مقابل اضافه کردن سوپر فسفات تریپل غلظت نیکل در گیاه گندم را در سه خاک رضوانشهر، گلستان و آ-غرب به ترتیب ،‮‭156 6‬ و ‮‭163‬ درصد افزایش و در خاک مسجد سلیمان ‮‭71‬ درصد کاهش داد. کمپوست و خاک فسفات غلظت نیکل در اندام هوایی گیاه گندم را بطور معنی داری کاهش دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که سوپر فسفات تریپل یک اصلاح کننده کارا در غیر متحرک کردن کادمیم و سرب می باشد ولی در مورد نیکل ممکن است اثر آن بخصوص در خاکهای با مواد آلی بالا کاملا عکس باشد. بنابراین در مواردی که مخلوطی از آلودگی ها با رفتار ژیوشیمایی متفاوت وجود دارد بایستی توجه ویژه ای صورت گیرد. واژه های کلیدی: کادمیم، سرب، نیکل، مس، اصلاح کننده ها، غیر متحرک کردن، جذب فلزات سنگین