ارزیابی مقدماتی صفات کمی و کیفی کلون های حاصل از هیبرید بذر حقیقی سیب زمینی‭67/HPS-II ‬و ‭295-BSS ‬در منطقه اردبیل

این پژوهش جهت دستیابی به هیبریدهای مناسب از نظر صفات زراعی، بازارپسندی و سازگار با شرایط اقلیمی منطقه اردبیل، به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل اجرا شد. در سال اول بررسی مزرعه ای (سال ‮‭1389‬) که این مرحله ارزیابی تک بوته ها بود، تعداد ‮‭2500‬ کلون سیب زمینی انتخابی از دو جمعیت اصلاحی (‮‭295‬‭-BSS ‬و(‮‭67‬‭/HPS-II‬، با تراکم ‮‭75‬ا‮‭25‬ سانتی متر کشت و پس از بررسی از نظر صفات جذابیت ظاهری غده، عملکرد تک بوته، عمق چشم، طول استولون، یکنواختی غده، رنگ پوست غده، تعداد و اندازه غده، تعداد ‮‭944‬ کلون انتخاب شد. در سال دوم بررسی مزرعه ای (سال ‮‭1390‬) تک بوته های انتخابی، بدون تکرار بر روی یک خط با تراکم ‮‭75‬ا‮‭25‬ سانتی متر کشت شده و با شاهد آزمایش (رقم آگریا) مقایسه گردید. در این سال کلون ها برای صفاتی نظیر پوشش شاخ و برگ، بلوغ، اندازه غده، یکنواختی، وضع ظاهری غده، رشد ثانویه و عملکرد غده مورد ارزیابی قرار گرفتند و در نهایت تعداد ‮‭250‬ کلون انتخاب شد. کلون های انتخابی دارای وزن غده در بوته ‮‭700-2500‬ گرم و تعداد غده در بوته ‮‭6-18‬ عدد بودند. در سال سوم (‮‭1391‬) کلون های انتخابی از سال ،‮‭1390‬ در روی دو پشته به طول ‮‭4/5‬ متر با ارقام آگریا، ساوالان، ساتینا، کایزر، لوکا، فونتانه و اسپیریت (به عنوان شاهد) کشت شدند. در طی دوره رشد و پس از برداشت صفات پوشش سبز، تعداد روز تا غده زایی و رسیدگی، تعداد ساقه اصلی در بوته، ارتفاع بوته، رنگ پوست وگوشت غده، یکنواختی غده، عمق چشم، تعداد و وزن غده در بوته و عملکرد غده اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه براساس طرح آماری آگمنت نشان داد که از لحاظ صفات عملکرد غده، تعداد و وزن غده در بوته بین میانگین کلون ها و ارقام (شاهد) اختلاف معنی داری وجود دارد. در نهایت تعداد ‮‭32‬ کلون پرمحصول که دارای رنگ گوشت غده زرد، رنگ پوست غده زرد روشن، عدم بدشکلی، حفره ای و شکاف های رشد خیلی کم، پوشش خوب، سیاه شدن گوشت غده کم، عمق چشم سطحی، شکل غده گرد تخم مرغی، یکنواختی غده بیشتر، غده زایی دیرتر، ارتفاع بوته و تعداد ساقه اصلی در بوته بیشتر بودند، برای بررسی در آزمایش مقدماتی انتخاب شدند. کلمات کلیدی: سیب زمینی، تنوع ژنتیکی، کلون، انتخاب