شناسایی باکتری های بیماری زا و ارزیابی مقاومت ده توده سیر به باکتری غالب مولد پوسیدگی نرم در استان همدان

جهت شناسایی عوامل آلودگی باکتریایی مزارع سیر استان ، در سال های ،‮‭1386 1385‬ و ‮‭1387‬ از مزارع عمده سیرکاری های استان همدان بازدید بعمل آمد و بوته هایی که علایم رنگ پریدگی ، زردی ، کلروز ، نکروز برگ وپوسیدگی طوقه را داشتند جمع آوری و جهت جدا سازی عامل یا عوامل بیماری به آزمایشگاه بخش تحقیقات گیاهپزشکی همدان منتقل شدند.از تمامی مزارع مورد بازدید در سالهای اجرای طرح تعداد ‮‭56‬ نمونه مشکوک به آلودگی باکتریایی جمع آوری ومورد آزمون جدا سازی عامل بیماری قرار گرفتند. نمونه های مذکور روی محیط کشت ‭NA ‬،‭King ‬،‭B ‬و ‭EMB ‬به صورت مقدماتی کشت و از نمونه های مذکور ‮‭15‬ جدایه باکتری جدا و خالص سازی شدند. برخی از جدایه های مذکور روی محیط ‭EMB ‬رنگ سبز متالیک ، و برخی دیگراز جدایه ها روی محیط ‭King ‬،‭B ‬رنگ فلورسنت تولیدکردند.که در آزمون های شناسایی از نمونه های بررسی شده 9جدایه ‭Pectobacterium carotovorum sub sp. carotovorum ‬و3 جدایه ‭Pectobacterium spp. ‬و 3 جدایه نیز ‭pseudomonas syringae ‬شناسایی شدند. روی جنس ها و گونه های جدایه های خالص شده برخی آزمون های فیزیکو بیوشیمیایی انجام گرفت . همه جدایه های بدست آمده گرم منفی ، میله ای شکل ، متحرک ، دارای تاژک های محیطی( اروینیا ها) و قطبی (پسودوموناس ها) ، اکسیداز منفی و کاتالاز مثبت و برخی جدایه ها قادر به رشد در شرایط بی هوازی بودند و توانستند ورقه های سیب زمینی را له کنند. برخی جدایه ها توانستند از پپتون ، تیو سولفات سدیم و سیستیین گاز H2‭S ‬تولید و نیترات را به نیتریت احیاکنند. تما می جدایه ها از قند های گلوکز ، فروکتوز ، گالاکتوز ، سلوبیوز ، ملی بیوز ، سوکرز ، ریبوز ، مانیتول ، مانوز ، رامنوز ، آرابینوز و اسید تولید کردند. همه جدایه های مورد بررسی گرم منفی وبرخی غیر هوازی اختیاری و لستیناز مثبت بودند ، در ‮‭36‬ درجه سانتیگراد و نمک طعام 5 درصد رشد و برخی از جدایه ها هسته یخ تولیدکردند. جهت ارزیابی مقاومت توده ها ، توده های سولان ، تویسرکان، علی آباد، شورین، برفجین، مویین ، تویین، بهار، حیدره و مریانج در مهر ماه سال ‮‭1385‬ در قطعه زمینی مناسب درگلخانه ایستگاه اکباتان هر کدام در سه تکرار در خطوط به طول 5 متر و به فاصله ‮‭50‬ سانتیمتر کشت شدند. مرحله گیاهچه ای از هر ردیف هر توده 5 بوته اول و آخر هر ردیف کنار گذاشته شده و 5 بوته بعدی از ناحیه طوقه به مقدار یک میلی لیتر از سوسپانسیون غلی ظ باکت ری ‭carotovorum sub sp P. carotovorum ( CFU‬‮‭108‬) را در مح ل طوق ه گیاهچ ه ه ای سی ر ب ا روش ‭Stem puncture ‬بوسیله سرنگ به گیاهچه ها مایه زنی شدند و 2 بوته از هر توده با آب مقطر تزریق شد. وعلایم پوسیدگی، زردی و نکروز با دادن شماره های 0 تا 5 به مدت سه هفته وضعیت بوته ها بررسی شدند (یعنی نمره صفر برای بوته هایی که علایم بیماری رانشان ندادند و نمره 5 برای بوته هایی که در اثر زردی و نکروز و پوسیدگی کاملا از بین رفتند منظور شد. توده های تویین، مریانج، بهار، علی آباد و سولان حساس و توده های مویین، حیدره و تویسرکان حساسیت کمتر و توده های برفجین و شورین مقاوم به آلودگی باکتریایی بودند. کلمات کلیدی: باکتری، توده های سیر، سیر، محیط کشت های باکتری