بررسی سازگاری ترکیب های پایه پیوندی جدید سیب در مناطق مختلف (فاز‭1)‬

بر اساس یک الگوی واردات برنامه ریزی شده ژرم پلاسم نهال سالم، پایه های گزینش شده سازگار سالم و ارقام جدید تامین شد. در سال ‮‭1384‬ نهال های یک ساله سالم تجارتی بر پایه های رویشی انتخابی در ‮‭12‬ ترکیب پایه پیوندی از موسسه تحقیقات میوه کاری ایتالیا، رم، در قالب یک طرح ملی با اهداف مقایسه خصوصیات رشدی، صفات کیفی و کمی در درختان، تجانس پایه پیوندک، همزمان با آزمایشات سازگاری منطقه ای به کشور وارد شدند. مواد سالم پس از دریافت، دو سال (‮‭1385-1387‬) تحت کنترل های گیاهپزشکی در گلخانه قرنطینه نگهداری شد. سال ،‮‭1386‬ پس از پایان قرنطینه به گلخانه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر منتقل شدند. در آغاز فاز اول تعداد نهال ترکیب های پایه پیوندی سالم محاسبه و بین چهار استان توزیع شد. سازگاری منطقه ای ارقام جدید، تجانس ترکیب های پایه- پیوندی، مقایسه تاثیر انواع پایه رویشی و بذری بر صفات رشدی گروه های رقمی معین، مقایسه بین ارقام جدید از نظر صفات کیفی میوه و عملکردی نهال های وارداتی به عمل آمد. مقایسات مرفولوژیک بین گیاهان هم سن ارقام آلوده و سالم در سطح باغ در کرج و مطالعات تشخیص غلظت ویروس های مهم سیب توسط آزمون الایزا و ‭PCR ‬در موسسه تحقیقات گیاهپزشکی نیز انجام شد. خصوصیات رشدی مربوط به قدرت رشد شامل ارتفاع، قطر تنه در محل پیوند، قطر تنه در ‮‭20‬ سانتی متری یقه، تعداد پاجوش، عرض سایه گستر، طول دوره نونهالی، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، تشکیل بارنوت و تحمل به زرد برگی مطالعه و رکورد گیری شد. در شرایط کرج طرح در قالب 3 آزمایش مستقل بسته به تعداد نهال و ترکیب های پایه پیوندی و نیز سه منطقه و نیز در هر یک از مناطق اصفهان، ارومیه و مشهد از مهر ‮‭1390‬ تا اسفند ‮‭1392‬ اجرا گردید. آزمون الایزا و بررسی های ویروس شناسی در موسسه گیاهپزشکی کرج دلالت بر اختلاف معنی دار آلودگی بافت های برگی گیاهان سالم نسبت به آلوده داشت. آزمایشات مقایسه ای نشان دهنده برتری گیاهان سالم در گروه عمده ای از صفات رویشی، صفات پومولوژی، میوه بندی نسبت به گیاهان آلوده بود و این اختلاف در سطح %1 معنی دار بود. نتایج مشابهی از بررسی های مقایسه ای 3 ساله صفات رویشی در اصفهان به دست آمد. اثر پایه بر رقم در هر چهار استان در تعدادی از صفات رویشی معنی دار گزارش گردید. پایه های بذری قدرت بازدارندگی معنی داری در خسارت حاصل از آلودگی های ویروسی نسبت به پایه های بذری نشان دادند. به علت حجم مواد گیاهی و تنوع آزمایشات در هر منطقه مواد و روش های و نتایج به تفکیک استان و به صورت مستقل ارایه می شود. در فاز3 ساله بعدی مقایسه و رکوردگیری صفات زایشی ادامه می یابد. واژه های کلیدی: ارزیابی ارقام،مقایسه پایه ها، سازگاری منطقه ای، کنترل ویروس، میوه بندی، صفات رویشی، کیفیت میوه.