بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد لاین های امیدبخش خلر در مزارع زارعین کرمانشاه

کمبود مواد غذایی و افزایش روز افزون جمعیت به ویژه در کشورهای در حال توسعه نگرانی های جدی در رابطه با آینده غذا به وجود آورده است. در این میان نقش لگوم های علوفه ای در تعلیف دام و در نتیجه تامین نیاز انسان به فرآورده های دامی از اهمیت غیر قابل انکاری برخوردار است. با توجه به وسعت اراضی دیم ایران و لزوم وجود محصولی جدید در تناوب زراعی دیمزارها، خلر می توانند در تولید بخشی از علوفه مورد نیازکشور، کاهش فرسایش خاک، بهبود بافت خاک، کاهش استفاده از سموم، بهره برداری از مناطق کم بازده و نیزسوق دادن کشاورزی دیم کشور به سمت یک کشاورزی پایدار نقش اساسی داشته باشند. در این تحقیق4 ژنوتیپ برتر و منتخب از آزمایشات سازگاری در ایستگاه به همراه خلر محلی کرمانشاه (شاهد) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه منطقه از استان کرمانشاه (روانسر، دالاهو ، سرارود) مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملیات آماده سازی زمین شامل شخم و دیسک در پاییز صورت گرفت. زمان کشت آزمایش در اواخر آبان ماه بود. در طول دوران رشد و نمو علاوه بر مراقبت های معمول زراعی یادداشت برداری های لازم صورت گرفت. همچنین بررسی های آماری برروی کلیه خصوصیات زراعی ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه ژنوتیپ ها انجام گرفت. نتایج آنفارم روانسر نشان داد که: لاین های ‭LS‬2 و ‭LS‬1 به ترتیب با ‮‭1063‬ و ‮‭1015‬ کیلوگرم عملکرد دانه و با ‮‭3282‬ و ‮‭3182‬ کیلوگرم عملکرد علوفه آفتاب خشک و با ‮‭20576‬ و ‮‭19346‬ کیلوگرم عملکرد تر، برتری قابل ملاحظه ای نسبت به سایر ژنوتیپ ها و شاهد محلی کرمانشاه داشتند. در منطقه دالاهو نتایج آنفارم حاکی از آن بود که: لاین های امید بخش‭LS‬2 و ‭LS‬4 به ترتیب با ‮‭673‬ و ‮‭659‬ کیلوگرم عملکرد بیولوژیکی بیشترین مقدار این صفت را به خود اختصاص دادند ضمنا دو ژنوتیپ‭LS‬2 و ‭LS‬1 به ترتیب با ‮‭5488‬ و ‮‭4630‬ کیلوگرم عملکرد علوفه تر، برتری نسبت به شاهد محلی کرمانشاه داشتند. نتایج سرارود نیز نشان داد که: لاین های ‭LS‬2 و ‭LS‬1 به ترتیب با ‮‭533‬ و ‮‭449‬ کیلوگرم عملکرد دانه و با ‮‭1380‬ و ‮‭1136‬ کیلوگرم عملکرد علوفه آفتاب خشک و همچنین با ‮‭7851‬ و ‮‭7067‬ کیلوگرم عملکرد تر، برتری قابل ملاحظه ای نسبت به سایر ژنوتیپ ها و شاهد محلی کرمانشاه داشتند. آزمون بارتلت در تجزیه مرکب نشان داد که 3 محیط غیر همگن هستند لذا مجاز به تجزیه مرکب نبودیم. در طول دوران رشد ترتیبی اتخاذ شد که کشاورزان هر منطقه از این طرح بازدید و با روش کشت لاین های پیشرفته خلر آشنا شدند. واژه های کلیدی: خلر، آنفارم، عملکرد بیولوژیک، لاین امید بخش، سازگاری