بررسی امکان تهیه فرمولاسیون های نماتدکش از گیاه بومادران ‭(Achillea wilhelmsii C. Koch) ‬و استفاده از آن ها در کنترل نماتدهای گره ریشه‭.(Meloidogyne spp.)‬

بخش هوایی گیاه بومادران ‭(Achillea wilhelmsii C. Koch) ‬در شرایط طبیعی، درجه حرارت اطاق و در سایه خشک و با استفاده ازآسیاب برقی، از آن پودر تهیه گردید. عصاره گیری از این پودر، به وسیله حلال متانل انجام و پس از خالص سازی عصاره از ترکیبات کربوهیدراتی، با استفاده از مواد همراه شامل، ‮‭85‬ ‭Tween‬، روغن های طبیعی و حلال آلی، فرمولاسیون %5 محلول در آب ‭(EC) ‬تهیه گردید. تاثیر غلظت های مختلف از فرمولاسیون در دو دوره زمانی (‮‭24‬ و ‮‭48‬ ساعت) در شرایط آزمایشگاهی روی غیر متحرک سازی و مرگ و میر لارو سن دوم نماتد ‭Meloidogyne incognita ‬و در شرایط گلخانه ای روی نماتد و صفات رویشی گیاه گوجه فرنگی مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط گلخانه ای، تمام تیمارها توانستند باعث کاهش معنی دار (‮‭0/05‬‭P<) ‬تعداد گال، تعدادتوده تخم و تعداد تخم نماتد روی ریشه گوجه فرنگی، تعداد لارو سن دوم نماتد در خاک و ریشه گوجه فرنگی و جمعیت نهایی نماتد بشوند، اما تیمار 4 درصد از فرمولاسیون باعث کاهش وزن تر و طول ریشه و ساقه گیاه گوجه فرنگی در مقایسه با شاهد گردید. در هر دو دوره ی زمانی ‮‭24‬ و ‮‭48‬ ساعت، هیچ نوع غیر متحرک سازی و مرگ ومیر لارو سن دوم نماتد در غلظت های ‮‭125‬/،‮‭0/25 0‬ و ‮‭0/50‬ درصد از فرمولاسیون مشاهده نگردید. بیشترین میزان نماتدکشی(‮‭100‬ درصد)، پس از ‮‭48‬ ساعت، متعلق به تیمارهای 8 و ‮‭16‬ درصد بود. در تیمار 4 درصد، میزان مرگ و میر نماتد پس از ‮‭48‬ ساعت معادل ‮‭49/86‬ درصد و در غلظت های ‮‭125‬/،‮‭25 0‬/،‮‭5 0‬/،‮‭1 0‬ و 2 درصد، صفر به ثبت رسید. مقایسه اثرات انفرادی و متقابل زمان ها و تیمار های مورد استفاده در شرایط آزمایشگاهی نشان داد که اثرات انفرادی و متقابل زمان و تیمار روی غیر فعای سازی نماتد از نظر آماری غیر معنی دار ولی روی مرگ ومیر نماتد معنی دار بود. کلمات کلیدی: ، پودر مواد گیاهی، نماتد گره ریشه، فرمولاسیون، گوجه فرنگی