تعیین اهداف و برنامه های اصلاحی برای شترهای یک کوهانه ایران در مناطق کویری

هدف تحقیق حاضر برآورد پارامترهای ژنتیکی و ضرایب اقتصادی صفات مهم شتر و تعیین هدف و شاخص انتخاب مناسب برای شترهای یک کوهانه مناطق کویری ایران به منظور دستیابی بیشترین پیشرفت در هدف اصلاح نژاد با استفاده از شبیه سازی رایانه ای می باشد. اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق مربوط به رکوردهای صفات مختلف مرتبط با وزن بدن در سنین مختلف و صفات بیومتری که در طی سالهای ‮‭1371 -1386‬ در این ایستگاه جمع آوری شده است، می باشد. برای برآورد ضرایب اقتصادی پارامترهای تولیدی، تولید مثلی، جمعیتی، مدیریتی و اقتصادی حاصل از رکوردگیری تعداد 7 گله پرورش شتر با اندازه ‮‭57‬ تا ‮‭400‬ نفری با ظرفیت ‮‭721‬ نفر شتر مولد، واقع در مناطق کویری استان یزد در یک چرخه کامل تولید مثلی طی سال های ‮‭1390‬ تا ‮‭1392‬ استفاده شد. در برنامه شبیه سازی، چهار صفت وزن شیرگیری حاشی، زنده مانی حاشی، زنده مانی شتر و نرخ آبستنی در هدف انتخاب و چهار صفت وزن شیرگیری حاشی، طول بدن، ارتفاع جدوگاه و ارتفاع کوهان به عنوان صفات معیار انتخاب برگزیده شدند. جامعه پایه براساس ساختار جمعیتی برنامه های اصلاحی شتر براساس توزیع نرمال هفت متغیره شبیه سازی گردید. وراثت پذیری صفت وزن بدن در سن تولد، ،3 ،‮‭9 6‬ و ‮‭12‬ ماهگی بترتیب ‮‭33 0/1‬/،‮‭23 0/1 0‬/،‮‭35 0/1 0‬/،‮‭0/42 0/09 0‬ و ‮‭0/50 0/1‬ بود. همبستگی ژنتیکی بین صفات وزن بدن در سنین مختلف، متوسط به بالا بوده و با افزایش سن، زیاد شد بطوریکه همبستگی ژنتیکی بین صفت وزن بدن در سن 9 با ‮‭12‬ ماهگی ‮‭0/98 0/05‬ بود. همچنین وراثت پذیری برآورد شده برای صفات بیومتری در سنین مختلف، مقادیر متفاوتی از ‮‭0/05‬ (طول گردن در سن ‮‭12‬ ماهگی) تا ‮‭0/88‬ ( برای صفت فاصله لگن تا جدوگاه) را داشت. نتایج حاصل از برآورد ضرایب اقتصادی نشان داد که مجموع اهمیت نسبی گروه های مختلف صفات برای میانگین کل گله های مورد بررسی حاصل از گرایش حداکثر سود ‮‭58/44‬ درصد برای صفات ماندگاری، ‮‭24/33‬ درصد برای صفات تولید مثلی و ‮‭17/23‬ درصد برای صفات تولیدی بدست آمد. برای تعیین بهترین شاخص انتخاب مقادیر پیشرفت ژنتیکی، ارزش ژنوتیپی کل و ضریب همخونی حاصل از کلیه شاخص های انتخاب با استفاده از آزمون‭t ‬دو طرفه با یکدیگر مقایسه شد. گرچه سود حاصل از شاخص انتخاب چهارصفتی ‭(I‬‮‭15‬) متشکل از وزن شیرگیری حاشی، طول بدن، ارتفاع جدوگاه و ارتفاع کوهان بیشتر از سود بدست آمده از شاخص I‮‭12‬ بود اما تفاوت آنها معنی دار نشد. لذا شاخص انتخاب I‮‭12‬ متشکل از صفات وزن شیرگیری حاشی، طول بدن و ارتفاع جدوگاه به عنوان مناسبترین شاخص معرفی و به پرورش دهندگان توصیه شد. واژه های کلیدی: پارامترهای ژنتیکی، ضرایب اقتصادی، هدف اصلاح نژاد، شبیه سازی کامپیوتری، شترهای یک کوهانه