بهگزینی ترکیب لاینهای پنبه رقم تجاری ساحل

پژوهش حاضر شامل دو بخش مجزای انتخاب تکبوتهها و لاینها و تهیه ترکیب جدید رقم تجاری ساحل و همچنین مقایسه ترکیب لاینهای جدید رقم ساحل در برابر ترکیب قدیم لاینهای تشکیل دهنده آن بود. در بخش اول، با استفاده از روش سلکسیون بر اساس فرم بوته، درشتی غوزه، عملکرد، زودرسی و خصوصیات مورفولوژیکی رقم ساحل از قبیل شکل برگ، رنگ دانه گرده و غیره و همچنین میزان تحمل به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی، انتخاب تکبوتهها و لاینها در مزرعه طی سالهای زراعی ‮‭1391‬ تا ‮‭1393‬ در ایستگاههای تحقیقات پنبه هاشم آباد و کارکنده انجام شد. هر ساله در بررسیهای آزمایشگاهی روی بوتههای انتخابی از مزرعه به ترتیب صفات وزن غوزه، درصد کیل، طول الیاف، یکنواختی، ظرافت، مقاومت پرسلی و درصد کشش تعیین شدند و در سه مرحله توزین وش بوتهها، تعیین درصد کیل و تعیین طول و یکنواختی الیاف، بوتههای نامطلوب و ضعیف حذف شدند. انتخاب نهایی پس از اتمام مطالعات آزمایشگاهی انجام شد و بوتههای انتخابی، لاینهای سلکسیون سال آینده و هسته اصلی بذر نوکلیوس 1 ساحل را تشکیل دادند. مازاد بذر تولیدی لاینها بهعنوان بذر نوکلیوس 2 کشت شدند و وارد مرحله تکثیر بذر گردیدند. همچنین به منظور آگاهی از نحوه انتخاب لاینها، بذور حاصل از 5 ترکیب مختلف لاینهای مذکور به همراه شاهد در آزمایش پست کنترل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند تا روند حفظ و بهبود طبقات بذری یاد شده در صفات مختلف مشخص شود. براساس نتایج تجزیه واریانس، در اکثر مناطق و سالها، بین صفات مورد بررسی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخههای رویا و زایا، تعداد و وزن غوزه، درصد زودرسی و عملکرد وش اختلاف معنیدار آماری دیده نشد که این امر عدم اختلاف بین ترکیبات مختلف بذری رقم ساحل و صحت عملیات سلکسیون سالیانه را توجیه مینماید و این نشان از موفقیت سلکسیون در حفظ خواص کمی و کیفی رقم تجاری ساحل دارد. واژه های کلیدی: پست کنترل، سلکسیون، نوکلیوس، وش.