بررسی تاثیر آفتابدهی خاک در کنترل نماتد سیست طلایی سیب زمینی ‭Globodera rostochiensis‬

نماتد سیست طلایی سیب زمینی ‭G. rostochiensis ‬بعنوان مخربترین عامل بیماریزای سیب زمینی می باشد که طی سالهای اخیر در بخش وسیعی از مزارع سیب زمینی شهرستانهای بهار و همدان گسترده شده و خسارت زیادی وارد کرده است. به منظور کنترل این نماتد به روش آفتابدهی خاک ‭(soil solarization) ‬با استفاده از ورقه های پلی اتیلن شفاف، آزمایشی در یک مزرعه ی آلوده با شش تیمار شامل سه مدت زمان آفتابدهی، تلفیق کود مرغی با آفتابدهی، شاهد نماتدکش (واپام) و شاهد آلوده با چهار تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. قبل و بعد از آفتابدهی تعداد سیست ها و تخم ولارو موجود در آن ها در خاک هر کرت شمارش گردید. در طول مدت آفتابدهی با استفاده از دما سنج مخصوص دیجیتالی دمای خاک زیر پلاستیک در عمق های‮‭10-0‬ و ‮‭20-10‬ و ‮‭30-20‬ سانتیمتر اندازه گیری شد. بالاترین دما در زیر ورقه های پلی اتیلن در سطح خاک برابر ‮‭82/7‬ درجه سانتیگراد بود در حالیکه میانگین دمای روزانه هوا در همان روز ‮‭31‬ درجه سانتیگراد اندازه گیری شد. تجزیه واریانس داده های آزمایش با استفاده از نرم افزار ‭SAS ‬مشخص نمود که میانگین تعداد تخم و لارو در تیمارهای مختلف پس از آفتابدهی تفاوت خیلی معنی دار با یکدیگر دارند. در مقایسه میانگین ها به روش دانکن، تیمار ها در دو گروه کاملا مجزا قرار گرفتند و بین تیمار نماتدکش و زمان های مختلف آفتابدهی تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. بهترین تیمار، آفتابدهی خاک به مدت هشت هفته بود،که منجر به کاهش جمعیت نماتد به میزان ‮‭88‬ درصدی نسبت به شاهد آلوده گردید. تاثیر آفتابدهی در افزایش عملکرد سیب زمینی کاملا معنی دار بود و از این نظر تیمارها در چهار گروه قرارگرفتند؛ تیمار نماتدکش (واپام) بهترین تاثیر را در افزایش عملکرد داشته و در برترین گروه منجر به تولید ‮‭85‬ تن در هکتار محصول در مقایسه با تیمار شاهد آلوده با تولید ‮‭27‬ تن محصول شد. واژه های کلیدی : آفتابدهی، سیب زمینی ، نماتد سیست طلایی ، ‭Globodera rostochiensis