تعیین حد بحرانی فسفر خاک برای خیار گلخانه ای

تحقیق حاضر به سفارش سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با هدف تعیین حد بحرانی فسفر قابل جذب خاک درکشت خاکی خیار گلخانه ای در گلخانه ای با مساحت 1000 مترمربع واقع در شهرستان اصفهان در طی دو سال اجرا شد. ابتدا از خاک 80 گلخانه تحت کشت خاکی خیار گلخانه ای با سطح حداقل 3000 مترمربع واقع در شهرستان های اصفهان، فلاورجان، شهرضا و دهاقان در طی سال های 92 و 93 نمونه برداری خاک انجام شد. 18 خاک با غلظت مختلف فسفر قابل جذب از محدوده کم تا زیاد(8 تا 293 میلی گرم بر کیلوگرم) انتخاب شد. دو تیمار شاهد(عدم مصرف فسفر) و کوددهی با فسفر در 6 تکرار در هر خاک اعمال گردید. ارزیابی نتایج شاخص های مرکزی عنصر فسفر بر اساس نمونه های خاک جمع آوری شده از گلخانه ها نشان داد که شاخص های مرکزی میانگین، میانه و مد عنصر غذایی فسفر به ترتیب 126/52، 118/1و 75/5 میلی گرم بر کیلوگرم می باشند. همچنین بر اساس واسنجی مقادیر فسفر در مقابل پاسخ گیاه خیار گلخانه ای با استفاده از روش تصویری کیت و نلسون و نتایج همبستگی منفی نقاط مذکور (0/01- = r)، امکان برآورد حد بحرانی عنصر فسفر وجود ندارد و نیاز به تحقیق بیشتری دارد. واسنجی نتایج تجزیه خاک به روش چشمی نشان داد که پاسخ عملکرد نسبی گیاه خیار گلخانه ای برای دستیابی به80 درصد حداکثر عملکرد نسبت به افزایش فسفر قابل جذب خاک در محدوده غلظت های 29/3 تا 87/8 میلی گرم بر کیلوگرم (خاک های شماره 52 تا 68) مثبت می باشد از طرفی پاسخ گیاه نسبت به افزایش فسفر خاک در برگ و میوه به ترتیب در محدوده غلظت 66 تا 74/8 و غلظت 32/6 تا 66 میلی گرم بر کیلوگرم خاک مثبت بود و با توجه به اینکه حد بحرانی فسفر قابل جذب برای خیار گلخانه ای از 25 تا 45 میلی گرم در کیلوگرم پیشنهاد شده و این میزان در محدوده فوق قرار دارد می توان از حدود بحرانی مذکور برای خیار گلخانه ای استفاده نمود. در نهایت پیشنهاد می شود علاوه بر تکرار آزمایش، این دستاورد در شرایط گلخانه در بستر خاک و بدون استفاده از گلدان واسنجی شود.واژه های کلیدی:حد بحرانی، عنصر فسفر، خاک، خیار گلخانه ای