بررسی و انتخاب در توده ها و نسل های در حال تفکیک گندم نان و آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در دزفول و داراب

این بررسی در سال زاراعی 95-1394 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد و ایستگاه داراب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس انجام و طی آن تعداد 126 توده F2، 1007 شماره F3، 225 شماره F4، 103 شماره F5 و 125شماره F6 مورد ارزیابی قرار گرفت. نسل های F2 و F3 در دزفول و جمعیت سایر نسل ها در داراب مورد ارزیابی و انتخاب قرار گرفتند. نحوه اداره نسل ها شجره-بالک تغییریافته بود که بر اساس آن انتخاب در نسل F2 به صورت تک بوته و انتخاب در نسل های F3 ، F4 بر اساس نمود کلی کرت و بصورت بالک 5-10 سنبله انجام گردید. تک بوته های خالص شده از هر فامیل نیز در نسل F5 انتخاب و به صورت جداگانه بررسی و به نسل F6 منتقل گردید. معیارهای مورد نظر در گزینش شامل تیپ بوته(غیر طبقاتی بودن خوشه های حاصل از سنبله اصلی و پنجه ها و باز نبودن زاویه پنجه و ساقه اصلی، زاویه برگ و لوله ای بودن آن در شرایط تنش)، تیپ زراعی(داشتن ارتفاع مناسب)، تیپ سنبله(متراکم بودن سنبلچه های روی سنبله، بسته بودن گلوم و گلومل و داشتن ریشک افشان برای کاهش خسارت پرندگان) عدم چروکیدگی دانه (دانه به خوبی پر شده باشد) و زودرسی بود. توجه به مقاومت افراد و فامیل های انتخابی نسبت به بیماری ها به ویژه زنگ ها بعنوان یک اولویت در انتخاب ها مورد توجه بود. پس از برداشت، خوشه کوبی و باز بینی دانه ها 539 تک بوته از جمعیت های نسل F2 انتخاب شد. همچنین229 شماره از نسل F3 ،122 شماره از نسل F4 و 80 تک بوته انتخابی نسل F5 و 53 لاین خالص ازنسل F6 ، برای ادامه روند به نژادی به نسل های بعد ،در سال زراعی 96-1395منتقل گردید. همزمان با ارزیابی توده های دورگ در این سال آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی ایستگاهی(PWSN) با 54لاین خالص شده انتخابی از نسلF6 سال 94-1393در قالب یک آزمایش مقدماتی بدون تکرار به همراه دو رقم شاهد چمران 2 و مهرگان در دو ایستگاه دزفول و داراب اجرا گردید. با استفاده از روش رسم منحنی و مقایسه عملکرد لاین ها با نمودار هر دو شاهد تعداد 29 لاین که نسبت به شاهد ها برتری عملکرد داشته وهمچنین دارای خصوصیات مطلوب زراعی و سطح مطلوبی از مقاومت به تنش های زنده به ویژه زنگ زرد، زنگ قهوه ای، زنگ سیاه، سفیدک پودری و سپتوریوز برگی را داشتند، انتخاب و به برنامه ملی آزمایشات مقایسه عملکرد اقلیم گرم جنوب معرفی شدند.