مقایسه عملکرد لاین های امید بخش گندم CD-92-5 و CD-92-6 با ارقام شاهد میهن و حیدری تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل در مزارع زارعین شهرستان های نقده بوکان اشنویه و میاندوآب استان آذربایجان غربی

دستیابی به ارقام با عملکرد بالا و پایدار در محیط هایمختلف از اهداف برنامه های به نژادی غلات می باشد. به منظور کنترل و تطبیق یافته های تحقیقاتی در شرایط زارع و مقایسه عملکرد آن با شاهد و رکوردگیری عملکرد دانه آنها جهت دستیابی به لاین های پر محصول و سایر خصوصیات زراعی در راستای معرفی ارقام جدید گندم آبی برای مناطق سرد کشور اجرای طرح های مشترک تحقیقی ترویجی ضروری می باشد. در این بررسی دو لاین امید بخش و برتر آزمایشات مقایسه عملکرد یکنواخت سراسری گندم مناطق سرد با شماره CD-92-5 و CD-92-6با ارقام میهن و حیدری به عنوان شاهد در دهستان های تابعه شهرستان های نقده بوکان اشنویه و میاندوآب بررسی شدند. مساحت کاشت هر یک از ژنوتیپ ها در هر منطقه 5/0 هکتار بود.شرایط کاشت وتهیه زمین طبق عرف منطقه و در شرایط زارعین انجام گرفت. میزان بذر مصرفی بر اساس وزن هزار دانه 450 بوته در متر مربع و مقدار کود براساس آزمون خاک وتوصیه های بخش خاک وآب بود. نتایج تجزیه واریانس ساده و مرکب صفات اختلاف آماری معنی داری را برای 10 صفت اندازه گیری شده حداقل در سطح احتمال پنج درصد نشان دادند. حداقل واریانس و انحراف استاندارد در بین کرت ها برای صفات عملکرد دانه و ماده خشک کل مربوط به لاین CD-92-5 و حداکثر واریانس و انحراف استاندارد را در بین کرت ها لاین CD-92-6 داشت.صفات وزن هزار دانه و تعداد سنبله در واحد سطح به ترتیب با 84% و 45% بالاترین میزان توارث پذیری را در بین ده صفت اندازه گیری شده داشتند. لاین امید بخش CD-92-5 با دارا بودن بیشترین عملمکرد دانه (306 گرم در متر مربع) بر مبنای شاخص های پایداری اکووالانس ریک، فینلی و ویلکینسون و ضریب تغییرات ژنوتیپی به عنوان لاین پایدار شناسایی شد. صفاتی که در چهار شرایط رشدی نقده،بوکان، اشنویه و میاندوآب با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری داشتند شامل صفات وزن ماده خشک کل و وزن سنبله بود بنابراین از این صفات می توان به عنوان معیارهای غیر مستقیم در افزایش عملکرد دانه در برنامه های اصلاحی بهره جست.کلمات کلیدی: گندم، لاین امیدبخش، عملکرد دانه و اجزا آن، اقلیم سرد، آزمایش تحقیقی و ترویجی