شته های مرکبات (شناسایی، زیست شناسی و مدیریت کنترل آنها)

ایران با سطح زیر کشت 290 هزار هکتار و میزان تولید 4560437 تن یکی از کشورهای عمده تولیدکننده مرکبات است . از بین یک صد گونه آفت زیان آور که خسارت اقتصادی به مرکبات وارد می کنند، نزدیک به 30 گونه روی مرکبات شمال و جنوب کشور جمع آوری و شناسایی شده است. در این میان شته ها نیز جزو آفات مهم مرکبات محسوب می شوند . شته ها علی رغم داشتن جمعیت های غالب در مناطق معتدله، سطح پراکنش وسیع جهانی دارند. در مناطق مذکور یک گونه از چهار گونه گیاهی موجود، مورد حمله شته ها واقع می شود. بیست گونه شته از روی مرکبات در دنیا گزارش شده که چهار گونه آن ها از آفات مهم درختان مرکبات شمال کشور هستند .شته ها، حشراتی کوچک و با بدنی نرم هستند. آنها دارای قطعات دهانی زننده- مکنده می باشند که استایلت خود را وارد بافت گیاهی کرده و از برگ ها، شاخه های سبز و گل تغذیه می کنند. پوره ها و بالغین شته ها با تغذیه از شیره گیاهی موجب ضعف گیاه و کاهش عملکرد کمی و کیفی محصول می شوند. به علاوه شته ها با تزریق مواد سمی که در بزاق آن ها وجود دارد موجب مختل شدن فیزیولوژی گیاه، زرد شدن یا ایجاد گال هایی روی برگ ، ساقه و ریشه می شوند . شته ها با انتقال عوامل بیماری زای گیاهی به ویژه ویروس ها موجب خسارت به گیاه میزبان می شوند. ویروس تریستزای مرکبات عامل یکی از مهم ترین بیماری های مرکبات در ایران و دنیا از آن جمله است.