گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی مطالعه تاثیر کنه کش /حشره کش ‭BIOK 1/8 EC (‬ابامکتین) در مقایسه با سایر سموم مجاز در کتترل کنه زنگار و قرمز مرکبات و اثرات سو آن بر دشمنان طبیعی در استان مازندران

در میان آفات مهم مرکبات شمال کشور، کنه های زنگار ‭Phyllocoptruta oleivora) ‬و قرمز مرکبات ‭(Panonychus citri) ‬تقریبا در نیم قرن اخیر همواره در ایران مبارزه شیمیایی قرار داشته اند. شرایط معتدل اقلیمی حاشیه دریای خزر همراه با رطوبت کافی، شرایط مناسبی را برای فعالیت طیف وسیعی از دشمنان طبیعی (کنه ها، حشرات و عنکبوت ها) این دو آفت کنه را فراهم ساخته است و وابستگی به سموم بعنوان تنها راه حل مشکل و جلوگیری از خسارت کمی و کیفی آفات کنه مرکبات بشمار می آید. از سوی دیگر عدم تنوع سموم کنه کش بروز مقاومت را آفات کنه تشدید می نماید. از اینرو کارایی دزهای ‮‭0/4‬ و ‮‭0/5‬ سم حشره /کنه کش ‭BIOK ‬‮‭8.1‬ ‭EC ‬بعنوان فرمولاسیون جدید ورتی مک و در مقایسه با %‮‭8.1‬ ‭Vertimec EC ‬ساخت شرکت سینجنتا در ‮‭20‬ سی سی و اختلاط با ‮‭200‬ سی سی روغن، دز های ‮‭0/5‬ ، ‮‭0/27‬ و ‮‭0/5‬ در هزار سی سی و به ترتیب برای کنه کش های سان مایت (%‮‭20‬ ‭Sanmite WP)‬، انویدو (‮‭240‬ ‭Envidor SC) ‬و نیسورون (%‮‭10‬ ‭Hexythiazox EC) ‬علیه جمعیت تخم و مراحل فعال کنه قرمز مرکبات بمدت دو سال (‮‭1388‬ الی ‮‭1389‬) درغرب استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج کمترین و بیشترین درصد آلودگی برگ درختان پرتقال به مقدار ‮‭37/5‬ % و ‮‭69/17‬ % به ترتیب برای نیسورون و ورتی مک (سینجنتا) و درسال با %‮‭50‬ و %‮‭15‬ برای ورتی مک و نیسورون به ثبت رسید. بیشترین میانگین جمعیت فعال کنه (مراحل نابالغ و بالغ) به تعداد ‮‭5/25‬ و ‮‭2/16‬ برای سان مایت و تیمار شاهد در سال اول و دوم بررسی ملاحظه شد. بیشترین جمعیت کنه های شکارگر قبل از درمان متعلق به خانواده ‭Phytoseiidae (Amblyseius herbicolus Chant‬، ‭A. largoensis Muma‬، ‭Typhlodeomips caspiansis Denmark and Daneshvar ) ‬شناسایی شدند. مقایسه تاثیر سو هر دو دز ‮‭0/4‬ و ‮‭0/5‬ بایوک بر روی جمعیت دشمنان طبیعی قبل و بعد از درمان نشان داد استمرار فعالیت آنها در جمعیت کمتر درنوبت های نمونه برداری مشاهده گردید. نتایج تجزیه درصد تلفات جمعیت تخم و مراحل فعال کنه قرمز مرکبات درتیمارهای مختلف در هر دو سال از نظر آماری تفاوت معنی داری با یکدیگردرسطح %5 با یکدیگر نداشتند و حداکثر کارایی تیمارها روی مراحل فعال جمعیت در سال دوم بررسی به ثبت رسید. نتایج عملکرد دزهای ‮‭0/4‬ و ‮‭0/5‬ بایوک با بیش از ‮‭70‬ درصد تلفات کنه در سال دوم وکمترین آثار سو برجمعیت دشمنان طبیعی، فرمولاسیون نسبتا مطمین نشان داد. از اینرو از دزهای بایوک می توان درشروع آلودگی و درمدیریت پایدار آفات کنه مرکبات استفاده نمود. واژه های کلیدی: بایوک، دز، کنه قرمزمرکبات، مراحل رشدی، ارزیابی، پرتقال، مازندران