گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی مطالعه الگوی لانه سازی در عقرب های حفار استان خوزستان

این مطالعه با هدف شناسایی ویژگیها ی لانه سلزی در عقربهای حفار استان خوزستان انجام و نتایج زیر به دست آمد :مدخل لانه در عقربهای حفار به صورت بیضی شکل و در عقربهای ادنتوبوتوس و آپیستوبوتوس بطور معنی داری (‮‭0/05‬‭> p) ‬بزرگتر از عقرب از عقرب اسکورپیوموروس می باشد که این بعلت بزرگ بودن جثه این عقربها در مقایسه با عقرب اسکورپیوموروس است . در صورتیکه در عقرب اسکورپیوموروس طول لانه بطور عرضی داری (‮‭0/05‬‭> p) ‬بیشتر از هر گونه دیگر است. شکل لانه در عقرب اسکورپیوموروس بسیار پیچیده و با زاویه ‮‭45‬ درجه تا عمق ‮‭1/5‬ متری زمین ادامه می یابد در صورتیکه در عقربهای ادنتوبوتوس و آپیستوبوتوس شکل لانه ساده و با شیب کم (حدود ‮‭20‬ درجه ) و تا عمق کمی از سطح زمین ادامه دارد . که علت اصلی این اختلاف محل احداث لانه در عقربهای مورد مطالعه است که در دو گونه ادنتوبوتوس و آپیستوبوتوس در دامنه تپه ها در ارتفاع از سطح زمین می باشد . مطالعه خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک بستر این عقربها نشان داد که ‭PH ‬خاک محل زندگی این عقربها بین ‮‭7/7‬ تا ‮‭7/9‬ بوده و اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد (‮‭0/05‬‭ p) ‬بیشتر از سایر گونه ها بوده و در صد سیلیس ، رس و هدایت الکتریکی (شوری ) در عقرب اسکورپیوموروس بیشتر از دو گونه دیگر است (‮‭05.0‬‭> p) . ‬همچنین نسبت جذب سدیم ‭(SAR) ‬سرخاک محل زندگی عقرب اسکورپیوموروس بطور معنی داری بیشتر از دو گونه دیگر است. مطالعه حاضر نشان داد که با توجه به ویژگیهای خاص خاک بستر و انتخاب محل زندگی و حفر لانه عقربهای بررسی شده وابستگی شدید و بالایی به محل و بستر زندگی خود داشته و همین امر در محدود کردن فعالیت این عقربها در محل های مشخص (مانند آپیستوبوتوس در مناطق ماسه ای و یا اسکورپیوموروس در بسترهای رسی ) می شود. کلید واژه : عقربهای حفار ، لانه سازی ، بیولوژی ، ادنتوبوتوس ، اسکورپیوموروس ، آپیستوبوتوس