مطالعه باکتری های بیماری زای همراه با بیماری پوسیدگی بذر و سوختگی خوشه برنج در استان مازندران

بیماری قهوه ای شدن خوشه برنج در چند سال اخیر با توسعه کشت ارقام پرمحصول شیوع بیشتری در مزارع داشته است. علایم این بیماری به صورت قهوه ای شدن خوشه بوده که معمولا با عقیمی و پوکی شلتوک ها همراه می باشد. این بیماری یک بیماری چند عاملی‭(Complex) ‬بوده که قارچها و باکتری ها از عوامل اصلی ایجاد کننده آن می باشند. بیماری قهوه ای شدن خوشه های برنج روی همه ارقام محلی و پرمحصول با درجات مختلفی از وقوع و میزان آلودگی مشاهده می شود. با این حال آلودگی ارقام پرمحصول مانند ندا، فجر و شیرودی در مقایسه با ارقام طارم محلی و هاشمی با درصد بالاتری مشاهده شده است. به منظور مطالعه عوامل باکتریایی همراه با این بیماری نمونه برداری به مدت دو سال از مزارع شالی زاری مناطق مختلف استان مازندران صورت گرفت. باکتریهای بیماری زای مرتبط با بیماری روی محیط های آگار غذایی و ‭Pseudomonas agar F ‬جداسازی و بر اساس آزمون های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی شناسایی شدند. در جداسازی از نمونه های جمع آوری شده همراهی یک ، دو یا سه گونه از باکتر یهای بیماری زا در ایجاد بیماری محرز شد. گونه های ‭Pantoea ananas‬، به عنوان گونه غالب، گونه ‭Pseudomonas syringae ‬و گونه ای شبیه به ‭Pseudomonas fuscovaginae ‬و ‭Acidovorax avenae subsp. avenae ‬از اکثر نمونه های بیمار جداسازی شدند. در آزمون بیماری زایی روی ارقام مختلف برنج، ارقام پرمحصول حساسیت بیشتری به عوامل باکتریایی این بیماری نشان داده و میزان آلودگی بالاتری داشتند. در این خصوص جدایه های ‭Pseudomonas fuscovaginae ‬و ‭Pseudomonas syringae ‬باعث آلودگی بیشتر تعداد خوشه و شلتوک روی خوشه شدند. در مقایسه گونه ‭Pantoea ananas ‬آلودگی کمتری را روی خوشه های برنج ایجاد نموده است. این اولین گزارش از بیماری زایی گونه ‭P. ananas ‬روی خوشه برنج به عنوان عامل تغییر رنگ خوشه در استان مازندران و ایران می باشد. واژه های کلیدی: برنج، باکتری های بیماری زای همراه با بیماری، ‭Pantoea‬، ‭Acidovorax‬، ‭Pseudomonas