ارزیابی واکنش جمعیت های مختلف شبدر قرمز نسبت به بیماری سفیدک سطحی

یکی از عوامل کاهش کمی و کیفی علوفه شبدر قرمز بیماری سفیدک سطحی است که عامل آن قارچ ‭Erysiphe polygoni ‬می باشد. به منظور ارزیابی میزان مقاومت ارقام مختلف شبدر قرمز نسبت به بیماری سفیدک پودری ، تحقیقی بر روی ‮‭13‬ جمعیت شبدر قرمز در نظر گرفته شد. این آزمون در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار از مهر ماه سال ‮‭1388‬ به مدت دو سال در مناطق کرج، بروجرد واراک اجرا گردید. سال اول جهت استقرار بوته ها در نظر گرفته شده و ارزیابی ها در انتهای سال اول همانند سال دوم صورت پذیرفت.کشت ارقام شبدر قرمز در اواخر شهریور ماه سال اول انجام شد و ارزیابی بیماری در بهار هرسال با ثبت دو شاخص درصد بیماری ‭(DI) ‬و شدت بیماری ‭(DS) ‬در مزرعه صورت گرفت. همچنین طی یک آزمون گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار و ‮‭15‬ رقم آلودگی مصنوعی گیاهچه های شبدر قرمز در مرحله چهار تا پنج هفتگی با اسپور پاشی زادمایه قارچ عامل بیماری به غلظت ‮‭106‬ کنیدی در میلی لیتر انجام شد و پس از ‮‭10 -20‬ روز نسبت به ارزیابی واکنش تیمارها اقدام گردید. نتایج آزمون مزرعه ای کل مناطق در مجموع دو سال حاکی از آن بود که از نظر شدت بیماری در بین جمعیت های موجود ، جمعیت های 9 (تولیدی کرج) 2، (تولیدی فایو) و6 ( رد کویین) به ترتیب با میانگین شدت بیماری‮‭57/5‬ ، ‮‭55/8‬ و ‮‭52/8‬ درصد وا میانگین درصد آلودگی ‮‭72/8‬ ، ‮‭71/1‬ و ‮‭68/1‬ درصد بیشترین حساسیت را به بیماری نشان دادند و از نقطه نظر رتبه بندی در رتبه7 یا حساس ‭(S) ‬قرار گرفتند. رقم1 (کلوبارا) نیز به ترتیب با میانگین شدت بیماری 5/%‮‭27‬ و درصد آلودگی %‮‭45‬ کمترین حساسیت را به بیماری نشان داد و در رتبه 6 یا نیمه حساس‭(MS) ‬قرار گرفت. نتایج آزمون گلخانه ای با نتایج آزمون مزرعه ای همبستگی داشته (‮‭74.0‬‭+ = r) ‬به طوریکه در آزمون گلخانه ای نیز جمعیت های 9 ، 2 و 6 به ترتیب با ‮‭78/8‬ ، ‮‭74/4‬ ، و ‮‭70‬ درصد شدت بیماری (رتبه 8)حساس ترین و رقم 1 با میانگین ‮‭25/6‬ % (رتبه 6) متحمل ترین جمعیت ها شناخته شدند. بر اساس نتایج به دست آمده در این تحقیق به نظر می رسد با افزایش سن گیاه میزان آلودگی به بیماری کاهش می یابد. در کل استفاده از جمعیت هایی چون 1 (کلوبارا) ، 7 ( بوسا) و 8 (هانگری) به جهت دارا بودن عملکرد مناسب و متحمل بودن به بیماری سفیدک داخلی برای تحقیقات بعدی در جهت معرفی رقم پیشنهاد می گردد. واژه های کلیدی: شبدر قرمز، سفیدک پودری، حساسیت، ‭Erysiphe polygoni..