بررسی صفات مورفو-فیزیولوژیک لاین های انتخاب شده از آزمایشات بین المللی گندم زمستانه سیمیت ترکیه

حدود ‮‭800‬ تا ‮‭900‬ هزار هکتار از ‮‭2/3‬ میلیون هکتار سطح زیر کشت گندم آبی کشور در مناطق سرد سیر واقع شده است که اختصاص به کشت گندمهای زمستانه و بینابین دارد لذا شناسایی لاینها و ارقامی با پتانسیل عملکرد و سازگاری عمومی بالا در این مناطق از اهمیت ویژه ای برخوردار است . این تحقیق به منظور بررسی صفات مورفوفیزیولوژیکی و زراعی تعداد ‮‭336‬ لاین گندم نان ارسالی از مرکز بین المللی تحقیقات گندم و ذرت(سیمیت) ترکیه و انتخاب مناسب ترین آنها برای مناطق سرد و معتدل کشور به مرحله اجرا در آمد. آزمایش بصورت طرح آگمنت و با استفاده از سه رقم زارع (زمستانه)، اروم (بینابین) و پیشتاز (بهاره) بعنوان شاهد در کرج اجرا گردید. آزمایش شامل هشت بلوک و هر بلوک شامل ‮‭42‬ لاین و سه شاهد بود. هر لاین در یک کرت به طول 2متر با 2 خط به فاصله ‮‭20‬ سانتیمتر کشت شد. در طول دوره رشد علاو ه بر مراقبتهای زراعی، خصوصیات مهم فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی آنها یادداشت برداری گردید. پس از برداشت، عملکرد دانه اندازه گیری و بر اساس طرح اگمنت تجزیه واریانس و مقایسه بین عملکرد دانه لاین ها و ارقام شاهد انجام شد. در نهایت براساس میانگین عملکرد و با توجه به سایر خصوصیات زراعی یادداشت شده، تعداد ‮‭30‬ لاین برتر از شاهد انتخاب و به آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی ایستگاهی کرج در دو برنامه به نژادی اقالیم سرد و معتدل هدایت شدند. در این بررسی میانگین عملکرد دانه ارقام شاهد زارع، اروم و پیشتاز بترتیب برابر ،‮‭5700 5933‬ و ‮‭6058‬ کیلوگرم در هکتار و عملکرد لاین های انتخابی شده بین ‮‭6208‬ تا ‮‭8333‬ کیلوگرم در هکتار بود که پایین ترین آن مربوط به لاین های شماره ‮‭56‬ وبالاترین آن مربوط به لاین شماره‮‭241‬ بود. کلمات کلیدی: گندم ، لاین خالص، طرح اگمنت، عملکرد دانه